In mijn artikel, getiteld ?Plezier in je werk bepaal je zelf: de Visfilosofie!', beschreef ik het inmiddels wereldberoemde verhaal van Pike Place Fish Market in Seattle. De visverkopers kiezen ervoor om dagelijks met energie, passie en plezier te werken. Hierdoor is een succesvol bedrijf ontwikkeld en een voorbeeld voor veel organisaties. Het cruciale aspect van de Visfilosofie is het kiezen van de houding waarmee je gaat werken. Je kiest ervoor om plezier in het werk te hebben voor jezelf, met elkaar en met de klanten. Nu wil ik stil staan bij het levend houden van de filosofie. Uit onze eigen ervaring herkennen we dat we met veel energie en toeters en bellen projecten opstarten of nieuw beleid introduceren. Na een flitsende start gaat het vaak als een nachtkaars uit. Bij Pike Place Fish Market is het gelukt om na jaren de filosofie levend te houden.
Drie peilers houden de visie levend en vitaal:
1. Inzet;
2. Uitdragen van de visie;
3. Elkaar van hoog tot laag coachen.
In de trainingsvideo ?Verse Vis!' tonen de visverkopers hoe zij met elkaar werken aan verbeteringen van het concept om zo de uitgangspunten vast te houden en aan te passen aan veranderingen. In de managementroman getiteld ?Verse vis!; verandering vasthouden' beschrijven Stephen C. Lundin, John Christensen en Harry Paul dezelfde uitgangspunten die de visverkopers hanteren en die worden gehanteerd door succesvolle bedrijven die zij hebben leren kennen over en reeks van jaren.
Hoe hou je veranderingen vast? Na een enthousiaste start waarin iedereen het vizier heeft op de nieuwe koers gaat het bruisende er vaak van af. Er komt wat tegenslag waardoor draagvlak afbrokkelt, de directie heeft nog andere prioriteiten of inspirerende voorvechters gaan weg. We herkennen het allemaal! Ook in ?Verse vis!' gebeurt dit. In het licht van het nieuwe blijkt ook de aantrekkingskracht van het oude toch sterker dan gedacht. Hoe vang je de teugval op?
In hun managementroman ?Verse vis!; verandering vasthouden' gaan Stephen C. Lundin, John Christensen en Harry Paul op deze vraag in. Zij stellen dat de principes die nodig zijn om een verandering vast te houden heel anders zijn dan de principes die nodig zijn om een verandering te introduceren. Aan de hand van een sushirestaurant en een ziekenhuis wordt de lezer eigen gemaakt met de drie uitgangspunten die op grond van hun ervaring met de implementatie van de Visfilosofie in een groot aantal organisaties cruciaal zijn. Inzet, uitdragen en coachen geven de doorslag om de vaart er in te houden en te komen tot verankering. Deze uitgangspunten zijn doorslaggevend of het nu gaat om het in de roman beschreven sushirestaurant en ziekenhuis, Pike Place Fish Market of de organisatie waar u werkt.
Bij inzet gaat het om de persoonlijke keuze voor de Visfilosofie en de vertaling ervan naar jezelf in je werksituatie. Vaak blijven missies hangen in abstracties waar niemand tegen kan zijn, maar waar ook geen verandering uit voortkomt die blijvend is. Het blijft aan de oppervlakte en het wordt niet iets van jezelf. Hier wordt een app?l op je gedaan om te komen tot een vertaling van de Visfilosofie naar jezelf. Wat kun je zelf doen in lijn met de filosofie, wat zijn je persoonlijke doelen in je werk, hoe kun je collega's steunen om de filosofie vorm te geven, enz.? Zo wordt de Visfilosofie jouw verantwoordelijkheid en kom je tot concrete acties. Er ontstaat een personalisatie van de visie. Dit is geen volledig spontaan proces. Het is nodig om hier als leidinggevende sturing aan te geven en zelf actief met je medewerkers van gedachten te wisselen.
Door de visie uit te dragen en er ieder uur van de dag zowel individueel als met elkaar verantwoordelijkheid voor te nemen ontstaat interactie die leidt tot creativiteit. Er ontstaan zogenaamde visiemomenten. Dit zijn momenten om de visie te bevestigen of creatief te verbreden. Ook hier geldt weer dat het deels een proces is wat dagelijks vorm krijgt en deels een kwestie van organiseren. Zo wordt er in ?Verse vis!' een wedstrijd georganiseerd om het beste visiemomenten te bepalen.
Het derde ingredi?nt is coachen. Elkaar bij de les houden en suggesties doen over hoe je het werk beter kunt doen. Niet alleen top-down, maar door alle rangen en standen heen. Door zo'n werkwijze komt iedereen scherp te staan op de uitvoering van de Visfilosofie. Uiteraard gaat het wel eens mis, want niet iedereen brengt het altijd even subtiel en ook niet iedereen kan goed incasseren. Er moet zo nu en dan wat uitgepraat worden. Wel staat het allemaal in het teken van het optimaliseren van de uitvoering van de Visfilosofie.
Samenvattend komt het neer op focus, dialoog, samenwerken en commitment! Drie uitgangspunten die veelal de kern vormen van successen in zowel het werkend bestaan als in het persoonlijk leven. Ervaring – in ieder geval de mijne – leert dat ze nooit vanzelfsprekend zijn en altijd vragen om noeste arbeid!
Verder informatie over de Visfilosofie is te krijgen op
www.fishphilosophy.com. In Nederland kunnen trainingsvideo's, boeken en andere producten worden verkregen bij TFC in Velp (
www.tfc.nl).
Bert van Ravenhorst,
Hoofd Algemene Zaken gemeente Maassluis,
Juni 2005.
