Zo Zuidas: ongeschreven regels van de Amsterdamse kantoorjungle.

Een erg leuk boek dat ik in een keer heb uitgelezen. Getiteld 'Zo Zuidas: overwerk en achterklap in de Amsterdamse kantoorjungle'. Zeker als je, zoals in mijn geval, onderzoek doet naar ongeschreven regels. Drie vrouwen, werkzaam in de Zuidas geven een inkijkje in het Zuidas-systeem. Meer specifiek beschrijven ze de ongeschreven regels waar je je aan hebt te houden en mee te dealen, wil je carrière maken of überhaubt werkzaam blijven in deze, wat zij noemen, Amsterdamse kantoorjungle.

Het boek is van de ene kant hilarisch waarbij de dames, die zich de Zoza’s noemen en anoniem willen blijven, ook blijk geven van gezonde zelfspot en het relativerend kunnen kijken naar het systeem. Tegelijkertijd vind ik het een goed staaltje participatieve observatie dat ze met dit boek demonstreren.

Managementissues.com heeft  een kort interview met de drie vrouwen gehouden. Schriftelijk gezien de anonimiteitswens van de dames, die uiteraard te respecteren is. De antwoorden op de gestelde vragen, vindt je onderstaand. De samenvatting van hun leuke boek erna.

1. Wat was voor jullie letterlijk (in positieve of negatieve) zin de figuurlijke druppel die de emmer liet overlopen: en daardoor jullie ervaringen zijn gaan publiceren?

Het is voor ons niet zozeer een kwestie geweest van de druppel die de emmer deed overlopen. Er zijn veel bizarre, leuke en rare verhalen die te vertellen zijn over werken op de Zuidas. Door veel met vriendinnen en collega's te praten kwamen we erachter dat relativering de beste manier is om de soms lange kantoordagen vol te houden. Er gebeuren natuurlijk ook veel grappige dingen op de Zuidas! Door deze verhalen te vertellen willen we eigenlijk zeggen: Lighten Up. Neem het allemaal niet al te serieus en lach er ook eens om. Ook willen we mensen die er werken een hart onder de riem steken en anderen een kijkje in de keuken bieden.

2. Wat zijn volgens jullie de vijf belangrijkste ongeschreven regels op de Zuidas?

Dit zijn niet echt ongeschreven regels, maar eerder onze adviezen.
*De belangrijkste is natuurlijk: Neem het leven op de Zuidas niet al te serieus. Speel het spel, maar realiseer je dat het een spel is.
*Pas je aan, maar blijf in essentie jezelf, ook al is dat soms moeilijk
*Zorg dat je ook een leven buiten de Zuidas hebt
*Laat je niet te snel vastketenen. Pas op voor de gouden kooi
*En als laatste: Als je er niet gelukkig bent. Ga dan weg. Dat kan altijd.

3. Het lijkt wel alsof voor échte romantiek en diepere gevoelens geen plaats is op de Zuidas. Die wereld lijkt te worden beheerst door uiterlijkheid en protserigheid. Hoe zit dat bij jullie? Wat juist in jullie karakter 'matcht' juiste weer wél het doen en laten van de Zuidas? Of juist expliciet niet?

Tijdens je studie spring je op een rijdende trein richting de Zuidas. Iedereen wil bij de grote advocatenkantoren werken of een prestigieuze traineeship bij een bank of een groot bedrijf in de wacht slepen. Niet alleen jij wil dat, ook de mensen om je heen. Je weet niet beter dan dat het gaaf is om op de Zuidas te werken. Het heeft met aanzien te maken. Hier waren wij, net als heel veel Zuidassers, gevoelig voor.
Wat ons anders maakt is dat we de humor van dingen in kunnen zien. Dit heeft even geduurd, maar we zijn er. En dat maakt het werk een stuk leuker.

4. Hoe verzamelen en analyseren jullie je bevindingen en trekken conclusies?

Wij observeren onze omgeving en praten veel met mensen. Dit combineren we met onze eigen ervaringen en hier trekken we onze conclusies uit. Ons boek is dan ook niet de waarheid, maar meer de wereld zoals wij die zien.

5. Welke andere omgevingen zouden jullie graag 'van binnenuit' willen beschrijven?

Er zijn veel omgevingen die we van binnenuit zouden willen beschrijven. Het lastige is dat je er in moet zitten om het te beschrijven. Daarom zullen we blijven schrijven over dingen die dicht bij ons staan, en die passen bij ons leven in Amsterdam.

6. Wat jullie doen is een beetje een genre aan het worden in boeken. Te vergelijken met Joris Luyendijk (je hebt het niet van mij, maar…..) of Frank Nauta (het innovatieplatform). Als we eens aannemen dat dit een trend aan het worden is, wat zit daar volgens jullie onder? Waar is die trend een uitdrukking van?

Het is moeilijk om daar iets verstandigs over te zeggen. Misschien dat door internet en sociale media nog maar weinig zaken een mysterie blijven. Alles wordt ontrafeld. Ons boek levert daar een bijdrage aan.

7. Tot slot: wat zouden jullie zelf verder nog kwijt willen? Welke gedachten, eventuele boodschap etc?

We hebben eigenlijk al veel in het boek gezet. Andere boodschappen en gedachten zijn te lezen op www.zozuidas.nl .

Samenvatting van het boek Zo Zuidas.
De Zuidas-uniform(iteit)
Op de Zuidas geldt: zo veel kantoren, zo weinig verschillen. Het straatbeeld op de Zuidas is net zo heterogeen als het plein van de Hemelse vrede in de jaren ’60. En na drie jaar ben je er wel achter dat het werk op de Zuidas lijkt op dat van een circushondje: elke avond met een worst voor zijn neus door dezelfde brandende hoepel springen. Daarbij vinden deze risico-averse loonslaafjes, zoals de Zoza’s het noemen, het heel geruststellend om snerende opmerkingen over ondernemers te maken. Die worden standaard met een slecht Amsterdams accent nagedaan om aan te geven dat ondernemen altijd een beetje plat en vulgair zou zijn. Dat dédain voor de echte ondernemers is eigenlijk een dekentje voor de afgunst van diezelfde Zuidassers. Die ondernemers hebben immers wél risico’s moeten nemen.  Na het lezen van het boek bedenkt een gewoon mens zich wel drie keer. Wil je in mijn ogen een beetje normaal, eenvoudig en authentiek persoon blijven, blijf daar weg!
De Zoza’s geven aan dat werken op de Zuidas je ook nog eens lelijk maakt. Je huid wordt grauw en dof van het tekort aan zonlicht en buitenlucht.

Een verkeerde uitstraling
Vorig jaar tijdens een lezing die ik gaf over Spiral Dynamics, vertelde ik dat de Amsterdamse Zuidas de verkeerde uitstraling heeft als je naar toekomst  kijkt. Eentje waar de stad Amsterdam niet meer trots op zal gaan zijn. Te protserig voor een wereld die langzaam verduurzaamt. Kortom: er zijn  gemakkelijk grenzen aan te geven wanneer een dergelijke cultuur tegen je begint te werken als organisatie maar ook als individu. Maar die moet je wel kunnen zien en met de gemiddelde mindset die de Zoza’s beschrijven, vrees ik het ergste.

Hoofdrolspelers en figuranten
Het boek begin met een algemene beschrijving van de set en diens hoofdrol spelers: de investmentbankiers,  de strategy consultants, advocaten en accoountants,  en de verschillende type partners. Een van die hoofdrolspelers, waar ik zelf nooit zo direct bij had stilgestaan, maar die uitgebreid wordt beschreven, is de frenemy.

“De frenemy is een collega die net een treetje hoger staat op de carrièreladder dan jij. Vaak is het óf een verzuurde taart met overspannen eierstokken óf een gefrustreerde kwezel zonder carrièreperspectief. De frenemy verpakt pesterijen in een glimlach en een mooie roze strik. Deze nepvriendin is de opzichter van de baas en heeft de belangrijkste vaardigheid op de Zuisas al onder de knie. De frenemy kan aardig-onaardig zijn. “

Ook de HR-adviseur, al zijn het figuranten, moet je in de gaten houden. Sommige bazen zijn de buikspreekpop van HR.

Tips van de Zoza’s in relatie tot HR:
– Laat alle methodieken over je heen komen. Ze waaien uiteindelijk wel weer over.
– Onthoud dat iedereen een ego heeft dat moet worden gestreeld, dus ook dat van de HR-adviseur.
– Zorg dat je als high potential wordt geoormerkt.
– Zorg dat je altijd enkele onbenullige ontwikkelingspunten paraat hebt.

Enkele Zuidas ongeschreven regels.
Besef dat de ongeschreven regels op de Zuidas negen of tien keer  niets met de inhoud van het werk te maken hebben maar alles met de vorm.

  • Je zelf profileren doe je in de Zuidas door te daten. Onthoudt daarbij ‘Je bent wie je kent’.
    Kleding die een beetje ‘neutraal’ is maar die wel laat zien dat je ‘in control’ bent. Mannen dragen een pak. De hoofdregel qua kleding luidt: hoe lager je op de kantoorladder staat, hoe eenvoudiger je outfit. En met eenvoudig wordt niet goedkoop bedoeld. Velen nemen hun toevlucht tot grijs voor wat de kleur betreft.
  • Wees altijd opgeruimd in de dubbele betekenis van het woord.  Zorg er voor dat je werkplek opgeruimd is en dat je zelf ook altijd opgeruimd bent.
    Probeer helder te krijgen wat van je wordt verwacht en zorg dat je die taken binnen de deadline afmaakt. Niet meer en niet minder.
  • Je bent zo goed als je laatste prestatie.
    Een partner op kantoor loopt alleen maar voor een cliënt of voor een andere partner met meer gezag. Een jongere collega gaat alleen rennen voor een partner of een meer senior collega. Er wordt gekeken naar de hiërarchie binnen de kantoorpiramide.
  • Afschuiven van werk doe je niet. Maar er zijn wel trucs en bepaalde personen die dat weer wel doen. Menig talentloze Zuidasser heeft zijn carrière gebouwd op een ruïne van onafgemaakte en afgeschoven projectjes.
    Kaats, bij timemanagement, constant verantwoordelijkheden terug .
  • Zorg ervoor dat het lijkt alsof je hard werkt. Ook al heb je een 36-uur contract, de feitelijke werkweek is 50 tot 80 uur.
  • Zorg ervoor dat je altijd maar één internetsite open hebt, dus niet Facebook. Daarnaast is het essentieel dat je een serieuze excel-sheet, een oud memo of een interessant pdf bestand open hebt staan.. Uiteraard heb je ook werkmail open staan met een paar ongelezen e-mailtjes erin.  Je hebt het immers veel te druk om die stroom e-mailtjes te verwerken.
  • Zorg dat je ongeveer 6 uur per dag aan productieve uren schrijft. Dan lijk je enorm druk en doe je waar het echt om gaat: geld verdienen voor kantoor. Stel je elke keer de vraag ‘waar kom je mee weg met tijdschrijven?’.
  • Gebruik bij presentaties altijd powerpoint. Dat programma heeft namelijk hetzelfde effect op je collega’s als een dvd op kinderen op de achterbank.
  • De Zuidassers hebben er een sport van gemaakt elkaar te overtroeven in bizarre bezigheden die je op kosten van de baas in het buitenland kunt doen. Kijk daarbij goed hoe managers en collega’s met de creditcard omgaan en volg hu n voorbeeld. Weet ook hier weer wat wel en net mag.
  • Het belangrijkste feest is het kerstfeest. Dat compenseert de ellende van het jaar. Bovendien mag je dan weer net wél die aparte jurk dragen.
  • Borrels bezoeken is van belang voor het opdoen van contacten die je helpen overstappen naar de concurrent.
  • Over kantoorrelaties wordt op de Zuidas niet zo moeilijk gedaan mits deze tussen twee gelijkwaardige partners is: partner-partner, stagiaire-stagiaire, secretaresse-IT-medewerker.
  • Een privéleven en privéproblemen horen thuis te blijven.
  • Zet op facebook alleen updates als deze recht doen aan het beeld van de snelle ‘career climbing, maar ondertussen wel een relaxed leven leidende Zuidasser.

Tot slot.
Bovenstaande is maar een kleine opsomming van de rijkdom van dit boek. Er staan talloze ‘handige’ tips in. Of het nu een powerpointpresentatie, een juridisch stuk of omgaan met een moeilijke cliënt is, als het gaat om een goede indruk te creëren geven de Zoza’s er blijk van veel geleerd te hebben. Bovendien maken ze hun ervaringen en inzichten op een heldere manier toegankelijk.

Max Herold
Februari, 2010.

Meer weten?
Via Managementboek.nl
Samenvatting van 'Zo Zuidas' bij managementboek.nl 
De Amsterdamse Zuidas. Eén vierkante kilometer vol advocaten, accountants en bankiers die samen de top van het Nederlandse bedrijfsleven vormen. In Zo Zuidas bekijk je dit kloppend hart van zakelijk Nederland door de ogen van de Zoza’s, drie jonge vrouwen uit de advocatuur en het bankwezen. Ze zetten de mores van de Amsterdamse Zuidas fijntjes op een rij en laten je in dit boek kennismaken met het soms venijnige, maar altijd intrigerende leven in hun kantoorsoap. Ze vertellen ongeremd over de karakteristieke spelers die er rondlopen, de strikte kantoorhiërarchie en de onontkoombare netwerkborrels, zakenreisjes en affaires.

Maar ook over incasseren, indekken en afschuiven en over de worsteling een balans te vinden tussen werk, overwerk, nachtwerk en privé. Dit boek is onmisbaar voor aspirant Zuidassers, een feest van herkenning voor de 40.000 mensen die er al werken en verplichte kost voor iedereen buiten de Zuidas die beroepshalve of uit nieuwsgierigheid eens binnen wil kijken in dit anders zo gesloten kantorenbastion aan de Amsterdamse ring.

De Zoza’s zijn drie jonge vrouwen uit de advocatuur en het bankwezen. Ze deden eerder verslag van hun belevenissen aan de Zuidas op hun populaire blog zozuidas.blogspot.com. Ze hadden bovendien een jaar lang een column in dagblad De Pers en leveren nog steeds wekelijks een bijdrage aan de populaire Londense site www.hereisthecity.com.

Inhoudsopgave
Inleiding
1. Spelers en figuranten
2. Oriënteren en profileren
3. Solliciteren kun je leren
4. Het werk
5. Het geld stroomt binnen
6. Wat moet ik aan vandaag?
7. Borrelen is broodnodig
8. Scharrelen en scoren op de Zuidas
9. Privé
10. Zat van de Zuidas

Nawoord
Zuidas-woordenboek
Dankwoord
Zie verder: http://www.managementboek.nl/boek/9789043021562/zo_zuidas_zozas?affiliate=1910