Flow op je werk

Samenvatting van een artikel over flow uit Maatschappijbelangen , januari-februari van Reint Gaastra en Tseard Zoethout.In opperste concentratie boven jezelf uitstijgen is niet alleen voor topsporters weggelegd. Iedereen kan dat ervaren als hij 'in flow' komt.

Maar wat is flow nu precies? En kan die gelukzalige toestand ook op het werk worden bereikt? Zeker, meent de Hongaars-Amerikaanse psychollog Csikszentmihalyi, de uitvinder van het begrip. Hij bestudeert al meer dan 25 jaar deze optimale ervaring. Flow omschrijft hij als 'een bewustzijnstoestand van geconcentreerd bezig zijn met een activiteit waarbij iemand intens geniet en zichzelf en de tijd vergeet'. Achteraf zorgt dit voor een goed gevoel waardoor hij dit nog wel eens wil meemaken. Het onderzoeksteam van Csikszentmihayli interviewde onder andere ruim 8000 mensen over de gehele wereld, uiteenlopend van professionals en kunstenaars tot fabrieksarbeiders en boeren naar hun flow-ervaringen.

Tot verrassing van velen luidde de conclusie dat de meeste voldoening ligt in het volkomen geconcentreerd bezig zijn met een uitdagende, maar n?t niet te moeilijke opdracht. Cruciaal is dat er evenwicht bestaat tussen de eisen die een taak stelt en de capaciteiten van het betrokken individu.
Wanneer iemand bijv. overgekwalificeerd is voor zijn werk, slaat de verveling al snel toe. Wanneer iemand constant op zijn tenen moet lopen, overheerst angst en ligt een 'burn-out' op de loer. Hoe beter het evenwicht tussen de uitdaging en de eigen vermogens, des te groter de tevredenheid en de concentratie achteraf. Mensen die dit regelmatig meemaken, hebben het bevredigende gevoel dat ze het beste uit hun leven halen. Ze zijn gelukkiger, gezonder en presteren navenant veel beter.

?en voorbeeld, uit het boek van onze flow-professor spreekt boekdelen, dat van Joe Kramer, een lasser uit Chicago. Hij werkte ruim dertig jaar in een fabriek voor treinonderstellen, een eentonig, donker complex waar het lawaai oorverdovend was en vonkenregens voortdurend opspatten. 's Zomers was het er snikheet, 's winters blies een snijdende prairiewind dwars door de hal. Toch genoot Kramer van zijn baan en sloeg aanbiedingen voor promotie regelmatig af. Hij kon elk defect verhelpen, of dat nu aan een hijskraan of een simpele monitor was. De combinatie van uitdaging en ervaringsgerichte kennis zorgde er bij hem voor dat hij keer op keer in flow kwam.

Dit soort ervaringen zijn ook voor lopende band medewerkers weggelegd. Bijvoorbeeld dat van een man die dag in dag uit zalm moest fileren voor sandwiches. Hij hield van zijn baan. Hij legde uit hoe hij ieder vis oppakte, eraan rook en voelde. Hij probeerde zich voor te stellen hoe de vis er van binnen uit zag en vond iedere vis weer anders. Vervolgens sneed hij, uiterst geconcentreerd dunnen, zuinige reepjes af. Hij transformeerde zijn bezigheden in een soort kunstwerk. Hij maakte er iets van en werd 'beloond' met flow-ervaringen.

Elke baan kan dus flow opleveren. Misschien een goed moment om eens na te denken of je wel eens flow momenten op je werk ervaart. En wat je er aan kunt doen om in deze heerlijke bewustzijnstoestand te komen en te blijven. Belangrijk is ook om je eens af te vragen of organisatie wel in flow is. Het zou wel eens kunnen zijn dat de cash-flow een afspiegeling is van het feit of de medewerkers in flow zitten.