Synectics: een creatieve probleemoplossende techniek

De Synecticsmethode is een gestructureerde techniek om creatief probleemoplossend denken te stimuleren door het samenbrengen van ogenschijnlijk niet-verwante elementen. Het proces is bedacht door William J.J. Gordon en wordt vaak gebruikt in groepen om creatieve oplossingen te vinden. 

1. Voorbereiding van het probleem:
   • Het proces begint met een probleem dat wordt geïntroduceerd door een leider. Deze fase vereist zorgvuldige planning door de leraar of facilitator, waarbij ook tijdslimieten en benodigde materialen in overweging worden genomen. Het probleem moet geschikt zijn voor Synectics; het gaat om problemen die niet simpelweg feitelijke kennis vereisen, maar creatief inzicht.
2. Probleemanalyse:
   • Nadat het probleem is gepresenteerd, analyseert de groep het probleem en delen de deelnemers hun directe ideeën. Deze fase staat bekend als de “Purge”, waarbij voor de hand liggende oplossingen worden uitgesproken en eventueel verworpen. Het doel is om de groep bewust te maken van wat het probleem inhoudt en onbruikbare ideeën te elimineren.
3. Herformuleren van het probleem:
   • Elke deelnemer herformuleert het probleem in eigen woorden (Probleem zoals begrepen, PAU). Dit helpt om het probleem te deconstrueren en inzicht te krijgen in de kern. Door het probleem in eigen termen te vertalen, wordt het voor de deelnemers toegankelijker en duidelijker.
4. Gebruik van analogieën:
   • In deze stap wordt de creatieve fase gestimuleerd door het gebruik van analogieën, een kernonderdeel van de Synecticsmethode. Er worden vier soorten analogieën gebruikt:
     • Persoonlijke analogieën: Deelnemers verplaatsen zich in het probleem alsof ze het zelf zijn (bijv. “Hoe zou het voelen om een rivier te zijn?”).
     • Directe analogieën: Vergelijkingen worden gemaakt met de natuur of andere situaties (bijv. “Hoe graven mieren tunnels?”).
     • Symbolische analogieën: Het probleem wordt teruggebracht tot een symbolische, vaak abstracte formulering (bijv. “Brandend ijs” om tegenstellingen te verenigen).
     • Fantasieanalogieën: Alle regels worden opgeschort en deelnemers mogen fantaseren zonder beperkingen (bijv. “Hoe zou water tegen een berg op kunnen stromen?”).
5. Kiezen van analogieën:
   • De leider en de groep kiezen één analogie of voorbeeld uit die verder wordt onderzocht. Dit leidt tot een diepere verkenning van het probleem vanuit een nieuw perspectief. De leider speelt een cruciale rol door de groep te helpen focussen op de meest veelbelovende inzichten.
6. Dwingen van analogieën (Force-fit):
   • De groep probeert de inzichten uit de gekozen analogieën toe te passen op het oorspronkelijke probleem. Deze “force-fit”-techniek moedigt het samenbrengen van onverenigbare ideeën aan, wat vaak leidt tot verrassende en innovatieve oplossingen.
7. Toepassen van inzichten en evaluatie:
   • Nadat mogelijke oplossingen zijn gegenereerd, evalueert de groep of het probleem is opgelost of dat er verdere verkenning nodig is. Dit kan leiden tot de beslissing om het probleem opnieuw te bekijken, een nieuwe aanpak te proberen, of zelfs het probleem voorlopig te laten rusten.

Inzichten uit de tekst:

• Creativiteit is niet willekeurig: Zoals aangehaald in de tekst, laat de Synecticsmethode zien dat creatief denken niet aan het toeval moet worden overgelaten, maar kan worden gestimuleerd en gestructureerd (Torrance, 1962). Deze methode helpt deelnemers om bewust creatief te zijn door gebruik te maken van technieken zoals analogieën.
• Ontwikkeling van flexibele denkvaardigheden: Synectics helpt deelnemers hun eigen overtuigingen los te laten en op nieuwe manieren naar problemen te kijken. Dit bevordert flexibele, “divergente” denkprocessen die belangrijk zijn voor innovatie (Guilford, 1957).
• Groepsproces en zelfontdekking: Hoewel Synectics een groepsproces is, is het succes ervan afhankelijk van de individuele creativiteit en zelfontdekking binnen de groep. De groepsinteractie stimuleert het verkennen van nieuwe ideeën en leidt tot een gezamenlijke oplossing.

Kortom, Synectics biedt een gestructureerde methode om creatief denken te stimuleren door middel van exploratieve stappen en het gebruik van analogieën, waarbij persoonlijke, directe, symbolische en fantasievolle inzichten worden gecombineerd om innovatieve oplossingen te genereren.

Bron: SYNECTICS: A CREATIVE PROBLEM SOLVING TECHNIQUE
Wilson, S. H., Greer, J. F., & Johnson, R. M. (1973). Synectics, a Creative Problem-Solving Technique for the Gifted. Gifted Child Quarterly, 17(4), 260-267.
Source: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.1017.1329&rep=rep1&type=pdf