John Heider schreef in 1985 zijn boek De Tao van leiderschap waarin hij de filosofie van de Chinese wijsgeer Lao-tse van omstreeks de vijfde eeuw voor Christus vertaalde naar de huidige tijd. Het werk kent inmiddels zijn twintigste druk en is voor de manager van deze tijd in mijn ogen een absolute must!
Centraal in de theorie van Lao-tse staan drie thema’s:
1. De wet der natuur, of hoe dingen gebeuren.
2. Een manier van leven, of hoe je bewust met de natuur kunt harmoniëren.
3. Een manier van leiding geven, of hoe je anderen overeenkomstig deze wet moet leiden of opvoeden.
Lao-tse richtte zich in de eerste plaats tot de politici en bestuurders in het oude China, maar is verrassend actueel voor leiders van nu.
Een belangrijk thema is het geven van ruimte aan het proces zoals dat zich ontvouwt. Een wijze leider is niet voortdurend bezig te interveniëren maar heeft vertrouwen in de loop van het proces. Door zijn gedrag geeft hij het juiste voorbeeld. Hij heeft niet het idee dat je alles kunt plannen. De leider grijpt alleen in om evenwicht en harmonie te herstellen. De wijze leider doet dit slechts als laatste redmiddel.
De wijze leider weet elk gedrag op zijn waarde te schatten. Hij richt zich op de inhoud van de boodschap en het maakt hem niet uit van wie de inbreng komt. Hij benadert alles zonder vooroordeel, partijdigheid of zelfzuchtigheid. Op die manier voelt ieder zich gelijk gewaardeerd.
Ook zal de leider zich niet als een bijzonder mens voordoen. Bescheidenheid en dienstbaarheid kenmerken zijn gedrag. Het welzijn van allen, niet dat van hemzelf alleen, komt op de eerste plaats. Dit gedrag zal hem als leider waardering en respect brengen. In feite is daarmee sprake van een paradox. Door onzelfzuchtig te handelen handelt de leider in zijn eigen belang.
Meditatie, introspectie en zelfreflectie zijn belangrijk voor een leider. Hij moet zijn eigen huis op orde hebben. Stilte is daarbij een belangrijk instrument. Aandacht voor wat op je afkomt is een voorwaarde.
Het boek is voor mij als manager een belangrijke inspiratiebron. Deze manier van werken haalt naar mijn mening het beste in je team naar boven, doordat de groepsprestatie centraal wordt gesteld en niet de persoonlijke glorie van de leider.
Vertrouwen in mensen en het besef dat niet alles beter wordt als je je er voortdurend mee bemoeit zijn belangrijke inzichten voor de manager in deze tijd die denkt dat hij alles kan forceren door zijn gedrag. Dit neemt niet weg dat ik me wel afvraag of volledige toepassing van de theorie van Lao-tse mogelijk en verstandig is in deze tijd.
De maatschappelijke en economische dynamiek vragen regelmatig om snelle interventies en sturing. Ik denk dat een terughoudende opstelling daarom niet altijd mogelijk is. Het belang van je persoonlijke balans als basis voor je capaciteiten als leidinggevende deel ik van harte. Leidinggeven vanuit theorieën is beslist onvoldoende basis voor goed leiderschap. Authenticiteit is een belangrijke kracht van de leider.
Augustus 2013
Bert van Ravenhorst,
Heider, J., De Tao van leiderschap; Strategieën voor de Nieuwe Tijd, 20ste druk, 1985, Uitgeverij Olympus, 175 blz.
Meer weten?
Via managementboek.nl
In China is Lao-tse' s Tao-teh-king – hoe dingen gebeuren of werken – een van de meest geliefde wijsgerige boeken. Na jarenlang mediteren en zorgvuldig observeren tekende Lao-tse hierin de regels voor doeltreffend leiderschap op. John Heider, psycholoog, heeft de aloude regels bewerkt en ze daarmee geschikt gemaakt voor deze tijd. Jezelf en anderen begrijpen je, creativiteit verhogen, kunnen omgaan met conflictsituaties: voor iedereen die de kunst van het doeltreffend leiderschap machtig wil worden is 'De Tao van leiderschap' een inspirerend en belangrijk boek.
Klik op:
http://www.managementboek.nl/boek/9789025438821/
de-tao-van-leiderschap-john-heider?affiliate=1910
