Als er een ondernemer aan het begin van de vorige eeuw tot de verbeelding van velen sprak, dan was het wel Henry Ford. De man die de missie had ‘om de auto te democratiseren en daarmee de maatschappij te verbeteren’. Dat ‘businessleaders’ moesten denken in termen van ‘serving the community and the society at large’.
Hij stond er op dat de werkomgeving volledig schoon was. Dat productietechnieken steeds verbeterd moesten worden. Hij benadrukte dat mensen getraind dienden worden, dat ze de mogelijkheid behoorden te hebben zichzelf te verbeteren en het product dat ze leverden zélf te kunnen verbeteren.
Wat veel minder bekend is, is dat Ford in 1926 al zijn managementinzichten in een boek publiceerde onder de titel ‘Today and tomorrow’ waar velen van geprofiteerd hebben. Toyota heeft er bijvoorbeeld de basis van zijn JIT (Just-in-Time) systeem uit gehaald. Onderstaand wordt een klein stukje van de mensvisie die Ford had uit de doeken gedaan, zoals hij die beschreef in zijn boek.
Mogelijkheden
Al honderden jaren praten mensen over een tekort aan mogelijkheden maar elk jaar komen nieuwe ideeën naar voren en daarmee een hele serie van nieuwe mogelijkheden en kansen. Pak eens een eenvoudig idee, een idee dat iedereen had kunnen hebben maar dat ik toevallig kreeg en ontwikkelde, het maken van een eenvoudige sterke, goedkope auto en daarbij ook nog eens hoge lonen te betalen. Op de eerste oktober 1908 maakten we de eerste, op 4 juni 1924 de 10-miljoenste. Uit dit idee zijn talloze nieuwe mogelijkheden voor anderen voortgekomen, voor dealers, toeleveranciers, nieuw soorten banen voor honderdduizenden medewerkers en ga zo maar door.
Pioniers en ploeteraars
Je vindt twee soorten mensen in de wereld volgens Henry Ford: de pioniers en de ploeteraars De ploeteraars vallen altijd de pioniers aan. Ze zeggen dan dat de pioniers alle mogelijkheden voor anderen opslokken, terwijl als je het feitelijk bekijkt de ploeteraars niks te ploeteren hadden als de pioniers niet eerst nieuwe wegen waren ingeslagen. Denk eens aan je werk in de wereld? Creëerde jij je eigen functie, of deed iemand anders dat voor je? Heb je ooit op eigen kracht een mogelijkheid of kans gevonden of glijd je in de stroom van mogelijkheden mee die anderen hebben gevonden of gemaakt? Zeker met het verder opkomen van het industriële tijdperk zijn er vele nieuwe mogelijkheden gekomen. Het is bijna onmogelijk de opkomst van de industrie te begrijpen zonder de bijna exponentiele toename van nieuwe mogelijkheden en mensen die die mogelijkheden zien en pakken. Het is dus nonsens om te spreken over een tekort aan mogelijkheden en kansen.
Mensen die niet geloven in kansen voor het leven zullen altijd een plaats kunnen vinden in de kansen die anderen hebben gecreëerd. En mensen die zelf geen richting kunnen geven aan hun werk kunnen altijd mensen vinden die daar voor hun richting aan kunnen geven.
Beperkte, ruime visie & eerlijkheid
Sommige mensen hebben een betere en ruime visie dan anderen. De mensen met een ruimere visie overvleugelen op een natuurlijke wijze de anderen. Hun methoden waren soms immoreel. Maar het was niet hun immoraliteit die feitelijk zorgde voor hun succes. Het was hun ruimere visie in de feitelijke behoeften van mensen en wegen en middelen om die te vervullen. Er moet een enorme hoeveelheid van juiste visie in iets zitten wil het oneerlijkheid of wrede methoden op termijn overleven. Er wordt wel eens gesproken over mensen ‘te eerlijk om succes te hebben’. Dat mag voor sommige van die ‘eerlijken’ wel een troostende gedachte zijn maar het is nooit de reden voor hun falen. Oneerlijke mensen slagen soms maar alleen als ze een service bieden, iets kunnen (bieden) dat anderen niet kunnen (bieden) , dat hun oneerlijkheid overstijgt. Eerlijke mensen falen soms omdat ze sommige kwaliteiten missen naast hun eerlijkheid. Het is reëel om te zeggen dat oneerlijkheid zich vroeg of laat altijd tegen je keert.
Max Herold
April 2003
