Het scheermes van OCCAM

Een bewerking van Occams scheermes uit het boek ‘oplossingsgericht denken’ van Paul Jackson en Mark McKergow.

“Wie het eenvoudige niet eert is het complexe niet weerd”
Uitspraak van Henk Houwers in 2000.

 

De zoektocht naar eenvoud is niet van vandaag of gisteren. De filosoof Willem van Occam leefde in de veertiende eeuw in Surrey, Engeland Hij viel steevast uit tegen zijn collega’s die de toestand van de wereld steeds ingewikkelder gingen uitleggen. Het was alsof degene die het meest ingewikkeld klonk als de knapste werd beschouwd en daarom wel de waardheid moest spreken.
Occam protesteerde met een stelling waar werkelijk alle franje uit was gesneden en die misschien daarom wel beroemd werd:

Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem
(men moet de dingen niet ingewikkelder maken dan nodig is)

Hij doelde op de zelfgenoegzaamheid en ijdelheid om in filosofische zaken m??r te veronderstellen , wanneer het mogelijk is om minder te veronderstellen. In zijn streven om niet meer aan te nemen dan nodig, ontleedde hij elke kwestie als het ware met een scheermes.

Die ijdelheid waar Occam op wijst, heeft zijn nadelen. Het is ijdel in de zin van vergeefs omdat de elementen niets toevoegen aan ons begrip of ons vermogen om de zaken te veranderen.
Het is ook ijdel in de zin van hoogmoed: uitvoerige modellen – waar eenvoudiger modellen zouden kunnen volstaan, blijven overeind door humbug en opschepperij.
Op grond van Occam kun je drie gebieden onderscheiden waarbij het de moeite waard is om dingen simpel te houden.

Theorie: negeer de theorie?n en aannames die niet stroken met een specifiek geval.
Als we iets nodeloos ingewikkeld maken, dienen we misschien een interessante theorie, maar we bewijzen een slechte dienst aan mensen die bij het probleem zijn betrokken.

Taal: vermijd vage woorden die belangrijke details kunnen verdoezelen. Als het gaat om oplossingen vinden is het veel effectiever directe woorden, verhalen en standpunten die precies zeggen wat in een bepaald geval goed werkt.

Verbeelding: ga niet raden naar verborgen (en niet-behulpzame) aspecten.
Kortom focus, ook in de beelden die je maakt, en gun daarin weg wat overbodig is.