Ontwikkelingen in het risicomanagement: de opkomst van de CRO

Samenvatting van een artikel uit: Elan, juni 2001Risicomanagement is een kreet die je tegenwoordig steeds meer hoort. Alhoewel de basis ervan reeds een tijdje terug ligt. In de financi?le wereld  is risicomanagement al decennia gemeengoed. In de jaren '70 echter gingen aanvullend op het afdekken van financi?le risico's, ook andere zaken betrokken worden in het risicomanagement te weten markt- en bedrijfsspecifieke risico's en politiek maatschappelijke risico's.

Later verschoof de aandacht naar het inschatten van de gevolgen van beslissingen en van zowel in- als externe incidenten.Naast traditionele, verzekerbare risico's ging het steeds meer om het managen van ontastbare, commerci?le en operationele risico's.
Midden jaren '90 werd dat verder aangevuld met het bedenken van alle mogelijke risicoscenario's bijbehorende risico-inschattingen en consequenties voor de onderneming.

De trend is dat risicomanagement in de toekomst een steeds centralere rol zal gaan spelen bij de beslissingen van het topmanagement. Daardoor schuift de risicomanager aan bij de bestuurstafel: de geboorte van de CRO: de chief risk officer.
Gaat er iets mis met een product, dan kan de schade aan merk en imago immens zijn. Benzeen in mineraalwater, een revolutionair wasmiddel dat gaten in je kleding wast, het zijn dingen die een manager veel hoofdpijn bezorgen. Rampen beklijven. Daar valt nauwelijks tegen op te communiceren.

Tot voor kort werden al die verschillende risico's vanuit de desbetreffende deskundigheid benaderd. ARBO-risico's werden door iemand anders behandeld dan imagorisico's. Soms werden die dingen ook verzekerd. Meestal door een 'insurancemanager' of iemand die de verzekeringen er even bij deed. Vaak was er ook sprake van oververzekering. Een company-wide, integraal risico-overzicht ontbrak. Maar dat is aan het veranderen. Centraal Risicomanagement, onder de mooie titel van 'total balance sheet protection' is vaak voordeliger.

Kijk maar eens naar Hunter Douglas met wereldwijd in totaal 140 bedrijven en een decentrale organisatiestructuur.
Sinds kort sluit een riskmanager voor al die bedrijven verzekeringen  af op een contract. Samen met een verzekeraar wordt een risicoscan opgesteld. De mate van specifieke risico's bepaalt de premie, en eventuele premiekorting. Maar alles binnen een centraal verzekeringscontract. Er is nog een zwaarwegend belang waarom men steeds meer waarde gaat hechten aan integraal risicomanagement. Vorige week hadden we het over de opkomst van Investor Relations en het belang van het aandeel. Dat speelt ook hier een rol: de impact van de mogelijke gevolgen voor de beurskoers.

Toen er een tijdje geleden in Frankrijk wat glassplinters werden aangetroffen in een paar Coca Cola flesjes, daalde het aandeel van Big Red direct. Het is vooral de steeds toenemende informatiestroom die de impact van negatieve publiciteit verveelvoudigt.  Zoals de riskmanager van Nike laatst zei,' Schade aan ons merk zou funest zijn.'
Gaat er iets mis dan is openheid het devies. Kijk maar naar Shell. Die hebben dat lesje wel geleerd. Voor de Brent Spar een gesloten bastion primair gericht op olie en daarna een club die bij elke persconferentie de Business Principles weggeeft en voorop loopt in de gesprekken over maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Bij Shell is nu een 'getrapte' crisisorganisatie opgetuigd, waarbij lokale problemen lokaal worden opgelost, maar grotere problemen direct door een groepscrisisteam vanuit het crisishoofdkwartier in London worden aangepakt. Daardoor heeft een recentelijk probleem van Shell nooit de wereldpers gehaald. In de haven van Sidney morste een tanker (van een andere oliemaatschappij) olie in de terminal van Shell. Mensen konden zo de olieplassen zien drijven. Een in potentie publicitaire tijdbom. Maar Shell ontkende of bagatelliseerde niets, constateerde hardop het probleem en handelde dat vervolgens snel en in alle openheid af. eerst de boel opruimen, dan kijken waar de schade kon worden geclaimd.

De risicomanager vervangt langzaam de insurancemanager. Niet iedereen in de organisatie ziet zo'n man graag komen. Vandaar dat zo'n man goede communicatieve skills nodig heeft naast een groot financieel inzicht. Vaak ontstaan fricties over en weer omdat afdelingen taken uit handen hebben moeten geven aan de risicomanager. En dan moet je ook nog eens open kaart spelen met zo'n risicoman of -vrouw.

Ook implementatievaardigheden zijn van belang. Wat te denken van de risicomanager van Nike die een risico dat door arbeidsrelateerd ziekteverzuim ontstond, aanpakte door ruim duizend mensen te overtuigen van het gebruik van preventieve instrumenten zoals fitnessprogramma's.
Maar ja alles bij elkaar maakt die veelheid van dingen wel dat CRO een zeer interessante functie is/gaat worden.