Uit: Leidinggeven & Organiseren augustus 1999 door Henk Vlaming
In de laatste mailing stond een verhaaltje van Mathieu Weggeman die een relatie legde tussen Johan Cruijff en outputsturing. Nederland beste voetballer aller tijden die, ondanks dat hij een alom erkend vakman was, geen Nederlandse Eredivisieclub mocht trainen omdat hij niet over de vereiste papieren bezat. ‘Bullshit’, moeten ze bij Frico Cheese hebben gedacht toen ze over het zelfde probleem nadachten. Dat kan toch ook anders!
Leidinggevenden van Frico Cheese hebben een wel heel bijzondere inbreng bij de ontwikkeling van hun personeel. Dankzij hun rol als ‘docent’, assesor in vaktermen, zijn elf medewerk(st)ers er in geslaagd om zonder cursus een certificaat te bemachtigen op basis van de kwalificaties die zij tijdens hun werk hadden verkregen.
Begin juni reikte Hayo Apotheker, toen nog minister van Lanbouw, Natuur & Visserij (nu onderdeel van Economische zaken), de eerste erkende certificaten uit.eel functies zijn in de loop van de jaren zwaarder geworden, zonder dat degenen die het werk doen daar de papieren voor hebben. Is het dan niet logisch ze op basis van hun bewezen kwaliteiten zulke papieren alsnog toe te kennen?De vraag stellen is haar beantwoorden en dus heeft Frico Cheese het project FC EVK opgezet. Mocht iemand denken dat de afkorting FC staat voor Football Club en dat dit project een ode is aan Johan Cruijff dan moet ik die persoon helaas teleurstellen. FC EVK staat voor Frico Cheese Erkenning Verworven Kwalificaties. Via een offici?le kwaliteitstoets op de werkvloer kunnen werknemers demonstreren dat zij de voor een bepaald functieniveau benodigde kwalificaties beheersen. Het zijn de leidinggevenden die deze toetsen afnemen.Het grote voordeel van EVK is dat mensen zonder passende vooropleiding zich op deze manier toch verder kunnen ontwikkelen. Dat biedt perspectief voor hun inzetbaarheid, ook bij andere werkgevers. EVK is dan ook bij uitstek een mogelijkheid om de groep lagergeschoolden ter hand te nemen.
‘Sinds een jaar ben ik werkzaam als centrifugist en indamper’, vertelt een operator van FC. Daarvoor heb ik 13 jaar in het pakhuis gewerkt. Voor mij zijn de werkzaamheden op de fabriek helemaal nieuw. Met EVK heb ik binnen een aantal weken meerdere modules gehaald.
Zo werkt FC EVK.
Bij FC kunnen werknemers zes certificaten halen op basis van de in het werk opgedane ervaring, elk op drie niveau’s (verzorgen proceshygiene, bedienen verpakkingsapparatuur, verzorgen produktiebereiding, verzorgen proces, gebruiken procesapparatuur en gebruiken geautomatiseerde apparatuur). Het zichtbaar maken van kennis en vaardigheden gebeurt via een assesment, waarbij de leiding als interne assessor optreedt. Het assessment bestaat uit zes stappen.. Er vindt een voorgesprek plaats tussen de medewerk(et)er en de interne assesor.
- Tijdens dat gesprek inventariseren beide de opleiding en de werkervaring van de werknemer in kwestie.
- De werknemer en de interne assessor gaan na welke kennis en vaardigheden de werknemer mogelijk heeft verworven na de laatst genoten opleiding.
- Aan de hand van een checklist toetst de interne assessor welke praktische vaardigheden de werknemer in kwestie heeft. Dit gebeurt via een aantal te verrichten werkzaamheden.
- Beide bespreken na afloop het resultaat.
- Er volgt een beoordeling of de werknemer in kwestie voldoet aan de criteria.
- Tot slot volgt een gesprek overeen eventueel Persoonlijk OntwikkelingsPlan.
Om te waarborgen dat de certificaten hun waarde behouden houden een aantal instanties scherp toezicht op de kwaliteit van praktijktoets en de manier waarop die wordt afgenomen.
Relatie met Competentiemanagement.
De voordelen van EVK zijn niet onopgemerkt gebleven in het land. De belangstelling ervoor loopt parallel met de opkomst van het competentiegerichte denken in organisaties. Bij competenties gaat het niet alleen om theoretische kennis maar ook om praktische vaardigheden en gedrag. Het leren en meten van competenties kan daarom moeilijk alleen in de schoolbanken gebeuren.
Bij de grootste hobbel van het invoeren van competenties, het vertalen van de benodigde kwalificaties in praktisch handelen, kan EVK zeer goede diensten bewijzen.
Aandachtspunten.
Personeel staat niet altijd te juichen als er plannen zijn om medewerk(st)ers te ontwikkelen. Een stap om die acceptatie te vergroten is o.a. medewerk(st)ers te certificeren voor hetgeen ze al kunnen. Als werkgever kun je met EVK je waardering voor medewerk(st)ers uitspreken en je kunt duidelijk maken dat medewerk(st)ers zich verder kunnen ontwikkelen door te werken.
Daarnaast is de kostenfactor van belang. Het bepalen van uitgangscriteria, het opzetten van praktijktoetsen, de implementatie van EVK en de daaraan gekoppelde POP’s zijn bepaald niet gratis. Als de verwachtingen niet uitkomen kan EVJ uitdraaien op een kostbare grap. Bedrijven die er mee aan het werk gaan moeten dan ook bereid zijn een vervolg te maken op EVK. Het levert echter wel een blauwdruk voor de ontwikkeling op en mits goed uitgevoerd kan EVK een behoorlijke besparing opleveren voor de ontwikkelkosten van medewerk(st)ers.
Max Herold
September 1999
