Eelco Brinkman doet nogal wat stof opwaaien met zijn ‘conservatieve uitspraken’ over (betaalbaar) recht op abortus na een feestje in het zorgpallet, medio juni 2019. Maar is Eelco de enige die conservatief denkt? En hoe zoiets als ‘geloof’ daarin te plaatsen?
Als iemand het thema conservatisme wat langer bestudeert, ziet die dat elke politieke partij zijn eigen type ‘conservatisme’ en ‘geloof’ heeft. Er op studerend blijkt er bij alle partijen en bijbehorende individuen een meer generiek ONDERLIGGEND denkfundament aanwezig te zijn dat zich bij de ene in ‘Geloof A’, bij de ander in ‘Geloof B’ en weer een ander in ‘Geloof C’ uitdrukt. Dat ‘Geloof’ open benaderen, als een te toetsen beleidstheorie, is er dan niet snel bij want als dat wordt gedaan, zo is de veronderstelling, stelt iemand of een partij op een dieper niveau zijn eigen identiteit ter discussie. En zoiets heeft nogal wat voeten in de aarde.
Meer weten over denkfundamenten?
Denkfundamenten ontsluierd
Auteur: Max Herold
Uitgeverij: Managementissues.com, 2005.
Klik op: https://www.managementboek.nl/boek/
9789090192819/
denkfundamenten-ontsluierd-max-herold-?affiliate=1910
Tegelijkertijd constateerden decennia geleden psychologen als Erich Fromm al (boeken o.a. ‘Een kwestie van hebben of zijn’ en ‘Angst voor de vrijheid’), dat als je het écht door krijgt, je geloof nooit je diepere identiteit kan zijn. Het is denken, voelen en ‘hebben’ verwarren met ‘Zijn’. Heeft (‘Hebt’) iemand zijn identiteit laten overnemen door een ‘Waar Geloof’ in welke vorm of stelligheid dan ook, dan heeft die zijn ‘ik’ laten afnemen door dat ‘Ware Geloof’ en gaat verder in een gehypnotiseerde ‘matrixtoestand’ door het leven. Soms wordt een enkele nog wel eens met een schok wakker en gaat voor een nieuw geloof ‘waarin h/zij het licht heeft gezien’. De volgende gehypnotiseerde ‘matrix-toestand’. En dat geldt uiteraard ook voor mij. 🙂
Nu mag iedereen zijn eigen geloofsovertuigingen en onderliggend (culturele) denkfundament hebben in een democratische staat. Van de partij voor de dieren tot D66 met Europa-overtuigingen, van Wilders tot de inmiddels al lang ter ziele gegane Communistische Partij Nederland, het zij ze gegund. Maar als het over besturen en existeren (als groepen en individuen) in veranderende contexten gaat, speelt nog iets anders een rol. Dan wordt het nuttig en noodzakelijk het generieke denkfundament met bijbehorende projecties bij jezelf te onderzoeken.
Clare W. Graves, een al lang overleden Amerikaanse hoogleraar, stelde ooit dat een systeem (cultuur, politieke partij, groep, persoon…) dat zich in termen van dat onderliggend denkfundament niet kan aanpassen aan toenemende omgevingscompexiteit, de ‘entropie-dood’ sterft. Entropie als maat voor ‘wanorde’. Er wordt een zodanig grote chaos gecreëerd, door het (oude) denkfundament, met bijbehorende manieren van voelen, handelen en oude wijzen van probleemoplossen, dat een andere ‘denkfundament’ noodzakelijk wordt. Lukt dat niet dan sterft het systeem af en lijkt het op een stelletje lemmingen die naar de afgrond rennen.
Het adequaat omgaan en oplossen van complexere vraagstukken (met toenemende aantallen actoren en toenemende kennisdiffusiteit) vanuit een ‘denkfundament’ dat een grotere contextvarieteit aankan, indachtig Ashby’s Law (variety can kill (less) variety), wordt bij een teveel in oude denkfundamenten blijven hangen, en van daaruit problemen willen blijven oplossen, meer een noodzakelijke revolutie dan een geleidelijke evolutie.
Tegelijkertijd is er nog de metavraag die Graves niet stelde: “Is er een ‘beyond denkfundamenten’ toestand of toestanden? Een ‘beyond belief’ of ‘beyond religion’?” Een soort ‘gedehypnotiseerde’ toestand’, of toestanden, van ‘Zijn’? Een ‘Zijnstoestand’ van waaruit denkfundamenten, bij het aanpakken van vraagstukken bij verschillende contextcomplexiteitsniveaus, geen issue meer zijn.
Indien er een bevestigend antwoord op die vraag is, laat dat een interessante toekomst van religie zien. Een religieus ‘Zijn’ zónder een religie te hebben. Een ‘toestand van waaruit je niet meer ‘verwordt’ tot religie. Een ‘mind state’ waarin de verwarring tussen ‘Hebben’ en ‘Zijn’, die velen parten speelt, is ontrafeld. Dat collectief ervaren is een mondiale gamechanger. Het zou wel eens de toekomst van religie kunnen gaan inhouden.
#changeordie
#beyondthematrix
#fairwitnessstate
#boekdenkfundamentenontsluierd
Max Herold
Juli, 2019