Onder meer door het werk van Richard Florida zijn we ons bewuster geworden van het belang van kunst en cultuur voor de economie. Hoewel er enige kritiek op zijn werk is geleverd wordt dit inzicht door velen gedeeld, zo ook door de meeste politieke partijen (eigenlijk lijkt alleen de PVV dit niet in te zien). Wie om zich heen kijkt ziet inderdaad allerlei verbindingen tussen economie en kunst/cultuur.
-
Ontwerp van producten zoals kleding, meubels, auto’s, gebruiksvoorwerpen, apparaten, gebouwen, tuinen, niet alleen functioneel maar ook esthetisch (look and feel); ICT-toepassingen zijn hierbij inmiddels onmisbaar.
-
Reclame-uitingen (oog en oor), verpakkingen, huisstijlen, websites e.d.; dit alles gericht op een beter imago ter stimulering van de verkoop; ook hierbij speelt ICT een hoofdrol.
-
Kunst als scheppend ambacht: vervaardigen van sieraden, beelden, schilderijen, grafisch werk, films/foto’s, boeken, muziekinstrumenten, kunstzinnig vervaardigde gebruiksvoorwerpen, ICT-toepassingen als kunstvorm; hierop gericht beroepsonderwijs.
-
Podiumkunsten: toneel, cabaret, klassieke muziek, popmuziek, musicals, filmhuizen; hierop gericht beroepsonderwijs; maakt onderdeel uit van de leisure sector.
-
Kunst als detailhandel: verkoop en verhuur van beeldende kunst (galeries, kunstuitleen), bibliotheken, boekwinkels, films, muziek, etc.; hoogwaardige detailhandel leidt tot fun shopping, is daarmee tevens onderdeel van de leisure sector.
-
Kunst als groothandel: media, uitgeverijen, platenmaatschappijen, filmstudio’s; ICT speelt hierin ook een hoofdrol.
-
Amateurkunst: schilderlessen, muzieklessen, toneellessen, etc., organisatie van amateuristische uitvoeringen; ook dit is een onderdeel van de leisure sector.
-
Kunst/cultuur in bedrijven en instellingen: schilderijen, uitvoeringen van podiumkunsten, culturele bedrijfsuitjes, lezingen over kunst en cultuur e.d.
-
Kunst/cultuur als onderdeel van de belevingseconomie: theaters, concertpodia, musea, tentoonstellingen, stadsarchitectuur, cursussen, lezingen, poezieavonden, kunstroutes, etc.; kunst/cultuur staat hier in de kern van de leasuresector.
-
Kunst/cultuur als onderdeel van therapeutische processen of verzorging, bijvoorbeeld bij mensen met een depressie of gehandicapten.
-
Stadsarchitectuur, kunstobjecten in de gebouwde omgeving, ruimtelijke inrichting, bij elkaar eveneens een bijdrage leverend aan de leisure sector.
-
Kunst/cultuur in de regio als factor op de woningmarkt en de arbeidsmarkt; waarbij onder meer van belang is creatieve mensen aan te trekken (dat lukt volgens Florida vooral in grootstedelijke gebieden, waarbij hij in ons geval de hele regio van Amsterdam tot en met Brussel bedoelt).
-
Duurzame economie wordt gestimuleerd door mooie en hoogwaardige producten, omdat mensen daar veel langer mee doen; de wegwerpeconomie wordt daarmee gereduceerd.
Kunst en cultuur is zeer vanzelfsprekend geworden in onze economie en dat is maar goed ook, want daaraan danken we een groot deel van onze welvaart.
Zo wordt er veel meer geld verdiend met het ontwerpen en vermarkten van producten dan met de fabricage ervan, die grotendeels aan lagelonenlanden terecht is gekomen en bovendien sterk is geautomatiseerd. De meeste toegevoegde waarde zit in design, innovatie, het ontwikkelen van sterke merken, leveren van een hoge kwaliteit, en tegenwoordig ook duurzaam ontwerpen. En juist daarbij is de inbreng van creatieve mensen groot.
Verder is van belang dat de meeste andere economische activiteiten op het gebied van kunst en cultuur vooral de binnenlandse consumptie stimuleren, ze zijn nogal plaatsgebonden en ze zijn groeiend. Er wordt op dit gebied weinig geimporteerd. Dus ook dat is goed voor onze welvaart.
Nederland is het vijfde exportland ter wereld na de grootmachten Duitsland, China, Japan en de VS. Dus groter dan Frankrijk, Italie, Engeland, Spanje, India, Brazilie, Rusland. Dat is opmerkelijk voor een relatief klein land. Deze hoge positie is waarschijnlijk niet alleen te danken aan onze veelgeroemde handelsgeest, maar ook aan de grote invloed van creativiteit in onze economie.
Het overheidsbeleid in ons land is onder meer gericht op het bevorderen van kunst en cultuur. De overheid is in allerlei opzichten stimulerend bezig, via onderwijs, voorlichting, subsidies voor allerlei projecten en manifestaties (waarvan de budgetten overigens wel zijn afgenomen), ruimtelijke ordening, vestigingsklimaat, stadsarchitectuur, publiek private samenwerking, tolerantie bevorderen (wat volgens Florida een belangrijke factor is), faciliteiten verschaffen.
Dat lijkt dus heel veel, maar of het ook voldoende is, met name gelet op het geschetste belang van kunst/cultuur voor de economie, kun je betwijfelen. Het lijkt er namelijk op, dat overheden kunst en cultuur nog steeds in een apart hokje stoppen, omdat zij zich onvoldoende bewust zijn van de mate waarin kunst en cultuur het succes van onze economie bepalen. Kunst en cultuur moet je veeleer zien als belangrijke aanjagers van de economie. Hopelijk gaat het nieuwe kabinet van VVD en PvdA dat ook zo zien.
Peter van Hoesel
Juli 2013
Boeken van Peter van Hoesel en verdere informatie.
– http://www.ambachtseconomie.nl/
– Hoesel, P. van (2008) Partij van de Eenvoud. Uitgeverij Sdu, Den Haag
Via Bol.com
Partij voor eenvoud / druk 1
Hoesel, P. van
Via Managementboek.nl
Samenvatting van 'Partij voor eenvoud'
Het beleid van de overheid is in de afgelopen decennia allengs ingewikkelder geworden. Bij elkaar genomen is het beleidssysteem inmiddels zo ingewikkeld, dat de kwaliteit van het beleid in ernstige mate is aangetast. Beter beleid wordt regelmatig belemmerd door bestaand beleid. Ernstiger is dat bestaand beleid in veel gevallen onvoldoende blijkt te werken of zelfs negatieve effecten oplevert. Het vertrouwen in de overheid heeft daardoor flinke schade opgelopen.
Het is voor onze samenleving van wezenlijk belang om deze schade te gaan herstellen. Daarvoor zijn drastische beleidswijzigingen nodig om dat kleine aanpassingen niet altijd tot vereenvoudiging leiden. Helaas zijn grote veranderingen bijzonder lastig te verwezenlijken, want politieke partijen houden elkaar voortdurend in een patstelling. De kiezer weet daardoor niet meer waar hij zijn stem moet laten.
Het valt te hopen dat politici zich op afzienbare termijn durven te bevrijden uit deze patstelling. Zij kunnen daarvoor de nodige inspiratie putten uit dit boek, en politiek geïnteresseerde burgers zullen hen daarbij hopelijk aanmoedigen.
Inhoudsopgave
Voorwoord
1. Inleiding
2. Een synthese tussen links en rechts
3. Naar een organische economie
4. Economische groei
5. Kwaliteitscriteria voor overheidsbeleid
6. Valkuilen in het beleidsproces
7. Sociaal-economisch beleid
8. Economisch stimuleringsbeleid
9. Publieke dienstverlening
10. Binnenlands bestuur, democratie en grondrechten
11. Ruimtelijke ordening en infrastructuur
12. Veiligheid en milieu
13. Internationaal beleid
14. Een doortastend beleidsprogramma
Zie verder: http://www.managementboek.nl/boek/9789012129190/
partij_voor_eenvoud_peter_van_hoesel?affiliate=1910
Peter van Hoesel over methoden en technieken voor beleidsonderzoek
Via Bol.com
Beleidsonderzoek in Nederland / druk 1
P.H.M. van Hoesel & J.W.M. Mevissen
Via managementboek.nl
Samenvatting van 'Beleidsonderzoek in Nederland'
'Beleidsonderzoek in Nederland' schetst een beeld van de wordingsgeschiedenis, de huidige stand van zaken en de te verwachten ontwikkelingen van het beleidsonderzoek in Nederland. Het gaat hier om een relatief jong vakgebied dat zijn wortels heeft in de wetenschap. Beleidsonderzoek is langzamerhand een belangrijke rol gaan spelen in de ontwikkeling en uitvoering van beleid bij overheden, organisaties in het maatschappelijke middenveld en, zij het nog in mindere mate, het bedrijfsleven. Het spreekt bijna voor zich dat de exacte invulling van die rol afhankelijk is van de behoeften van de opdrachtgever. Daarom wordt gebruik gemaakt van een veelheid aan methoden en technieken, theorieën, producten, rapportagetypen, enzovoort. Tegelijkertijd vindt er binnen het vakgebied een voortdurend proces van innovatie en professionalisering plaats waardoor sneller, beter en tegen minder kosten aan de vraag kan worden voldaan.
In tien hoofdstukken laat dit boek zien:
– wat beleidsonderzoek is;
– hoe het ontstaan is;
– welke rol het speelt in het beleidsproces en welk rendement het kan hebben;
– hoe de Nederlandse markt er uit ziet en hoe beleidsonderzoek in het buitenland georganiseerd is;
– welke kritiek erover geuit wordt en waarom;
– wat het toekomstperspectief voor het vak is.
Het boek is bedoeld voor beleidsonderzoekers (bij onderzoeksinstituten én bij interne onderzoeksafdelingen), opdrachtgevers, beleidsontwikkelaars en uitvoerders, toezichthouders en studenten die zich tot het vak aangetrokken voelen.
Inhoudsopgave
1 Geschiedenis van het beleidsonderzoek in Nederland
1.1 Inleiding
1.2 De ontwikkeling van beleidsonderzoek in drie perioden
1.3 Het prille begin (de periode tot 1945)
1.4 De overgangstijd (1945 – 1975)
1.5 Het tijdperk van professionalisering (1975 – heden)
1.6 Afsluiting
2 Geschiedenis van het beleidsonderzoek in de Verenigde Staten
2.1 Grondslag van Policy Sciences
2.2 Groeiende kennis, groeiende invloed
2.3 Drors nieuwe wetenschap
2.4 Verschillende opvattingen
2.5 Booming Business
2.6 Controverse
2.7 Great Society
2.8 Niet langer bijzonder
2.9 Rand Corporation
2.10 Speaking truth to power
2.11 Heroriëntatie en politieke actie
2.12 Uitwaaierend beleidsonderzoek
2.13 Evaluatie
2.14 Amerika en Europa
3 Wat is beleidsonderzoek?
3.1 Definitie en kenschets
3.2 Wat is beleidsonderzoek niet?
3.3 De groei van het evaluatieonderzoek
3.4 Afsluiting
4 Het beleidsproces in theorie en praktijk
4.1 Inleiding
4.2 Het begrip ‘beleid’
4.3 Het beleidsproces in fasen
4.4 Van probleem naar oplossing: de beleidstheorie
4.5 Typen van beleid
4.6 Het beleidsproces in de praktijk: de aanleg van IJburg
4.7 Kritiek op het fasenmodel
4.8 Samenvatting
5 Plaats en functies van beleidsonderzoek in het beleidsproces
5.1 Het belang van onderzoek voor de beleidsontwikkeling
5.2 Kennismanagement
5.3 Relatie tussen onderzoek en beleid
5.4 Het model van de beleidscyclus
5.5 Functies van beleidsonderzoek
5.6 Afsluiting en relativering
6 Wat is het rendement van beleidsonderzoek?
6.1 Inleiding
6.2 Voorwaarden voor het optreden van rendement
6.3 Rendementstypen
6.4Partijen die specifieke typen rendement kunnen ondervinden
6.5 Kan rendement van beleidsonderzoek gemeten worden?
6.6 Hoe kan het feitelijk gebruik van beleidsonderzoek verbeterd worden?
7 De markt voor beleidsonderzoek
7.1 Inleiding
7.2 Intern onderzoek
7.3 Intern of extern onderzoek?
7.4 De markt voor extern beleidsonderzoek
7.5 Is het beleidsonderzoek optimaal georganiseerd?
7.6 Conclusies
8 Beleidsonderzoek in onze buurlanden
8.1 Inleiding
8.2 Duitsland
8.3 Groot-Brittannië
8.4 Vlaanderen 138
9 Beleidsonderzoek onder vuur
9.1 Hoe meer onderzoeksrapporten, hoe meer elkaar tegensprekende resultaten
9.2 Beleidsonderzoek is ‘quick and dirty’
9.3 Er is te veel onderzoek, je ziet door de bomen het bos niet meer
9.4 Onderzoek levert lange, onleesbare en technische rapportages op
9.5 Goed onderzoek, maar met een verkeerde probleemstelling
9.6 Beleidsonderzoek levert conclusies op waarmee je alle kanten op kunt
9.7 Onderzoeksresultaten komen vaak als mosterd na de maaltijd
9.8 Opdrachtgever heeft de onderzoekers/het onderzoeksbureau gemanipuleerd
9.9 Beleidsonderzoek trapt open deuren in
9.10 Beleidsonderzoek is lastig omdat er steevast om meer of ander beleid wordt gevraagd
10 Een toekomstperspectief voor het beleidsonderzoek
10.1 Alles beweegt, maar waarheen?
10.2 Steeds sneller en beter door ICT
10.3 Het begrip ‘deskresearch’ krijgt een andere betekenis
10.4 Datamining als de nieuwe revolutie in het beleidsonderzoek
10.5 Van een passieve naar een actieve rol van de beleidsonderzoeker
10.6 De beleidsonderzoeker krijgt een eigen status
10.7 Evaluatieonderzoek evolueert naar een hoger niveau
10.8 Van een gesloten naar een open markt (of toch niet helemaal?)
10.9 Beleidsonderzoek vooral in samenwerking en netwerken
10.10 Beleidsonderzoek als uitvloeisel van professionalisering van het beleidsproces
10.11 De invloed van Europa blijft groeien
10.12 Tot besluit: de vergeten schakel in de Nederlandse kennis-infrastructuur
Methoden van beleidsonderzoekers
Marieke Boekenoogen & Carla Verheijen