Een voormalige Nijenrode studente over het leven in de financiële wereld.
(Interview en artikel uit 2001)
Je komt ze wel eens tegen. Ergens in een hoekje van een fitnesscentrum. Mensen die niet opvallen en gewoon hard aan het trainen zijn. En als je ze dan toevallig leert kennen, blijkt er een hele wereld achter te zitten. Een wereld van kennis, ervaring en inzichten die het vermelden in www.managementissues.com meer dan waard zijn. Zo maakte ik kennis met Mariëtte Rinck-Westerwoudt. Een vrouw werkzaam op een vakterrein dat sterk in opkomst is: Investor Relations (IR).
En even terzijde: als ik van Nijenrode was, zou ik zo’n ex-student zonder meer uitnodigen voor een IR-gastcollege.
Wie is Mariette eigenlijk?
Mariette werd geboren, ergens in 1966, te Amstelveen. Het grootste gedeelte van haar jeugd bracht ze echter door in Bilthoven. Tot haar 20-ste. Daarna heeft ze een leven gehad dat veel uit reizen, studeren, wonen en werken bestond. Je zou kunnen zeggen een ontwikkeling tot wereldburger. Ze wilde zelf erg graag naar het buitenland en dat maakte dat ze op haar 20-ste voor een jaar naar Australië verhuisde om daar Nederland te promoten als een soort jonge ambassadeur.
Terug in Nederland ging ze naar Nijenrode om daar 3 jaar later met een bachelorsdegree af te zwaaien en naar Zuid Afrika te gaan. Daar werkte ze voor Nedbank en hield zich bezig met macro-economische analyses. De reden dat ze daar graag wilde gaan werken was dat ze het gevoel had dat ze op Nijenrode haar financiële kennis te weinig ontwikkeld had.
Daarna werkte ze voor Goldman Sachs in London waar ze bezig hield met het ontwikkelen van modellen die hielpen bij het maken van investeringsaanbevelingen van aandelen. Een van de lessen die ze in beide bedrijven leerde was dat ze met gezond verstand in deze business een heel eind kon komen.
Toch besloot ze weer verder te gaan studeren bij Nijenrode (omdat het buitenland even moeilijk werd) voor het behalen van een MBA. Ze studeerde af bij Mees & Hope op een risicomodel over internationale projectfinanciering dat ze uittestte in Mexico en Jamaica.
Na haar studie begon ze voor zichzelf. Ze rolde daar eigenlijk in omdat ze een project overnam van iemand anders. Primair richtte haar adviesbureau zich op marketing en PR in de IT-sector. Haar bureau floreerde goed. Toch vond ze het nog te vroeg in haar loopbaan om zelfstandig te blijven. Er waren nog zoveel andere mensen waar ze wat van kon leren. Enkele oudere CEO’s (voorzitters van Raden van Bestuur) gaven haar het advies om nog eerst eens wat van de wereld te bekijken. Dat deed ze door eerst op een cruiseschip in Azië te gaan werken (een drijvend hotel) waar ze veel leerde over logistiek in de praktijk. Bovendien was het een goede training in sociale vaardigheden en het dagelijks verrichten van fysieke werkzaamheden was ook weer eens iets anders dan dat ze voorheen gedaan had. Daarna werkt ze nog eens een tweetal jaren als stewardess bij Martin Air en KLM waarna ze zo rond haar 29-ste weer aan enkele intellectuele uitdagingen toe was. Dit deed ze door voor KLM in Hongarije een Total Quality Management project te coördineren waarbij het een uitdaging was om mensen eigen initiatief te laten ontwikkelen.
Daarna ging ze weer voor een tijdje terug naar Australië. Door een samenloop van ‘toevallige’ omstandigheden kwam ze na terugkomst in Nederland terecht in een vakgebied waar ze al haar kennis en ervaring die ze tot op dat moment had opgedaan in kwijt kon. Investor Relations bij Wolters Kluwer. Na 2 en een half jaar maakte ze de overstap naar KPN mobile waar ze nu werkzaam is als Head Investor Relations.
Maar ook daarna heeft ze niet stilgezeten, getuige haar CV: Experience | Mariette Rinck | LinkedIn
Mariette, als je een definitie zou moeten geven van het vakgebied Investor Relations (IR). Hoe zou je dat omschrijven?
IR kun je zien als de PR gericht op de financiële wereld. Het doel is de relatie tussen het bedrijf en te financi?le wereld te bevorderen door enerzijds een eerlijk en transparant beeld te presenteren van het bedrijf en daarnaast uiteraard feedback in te winnen over hoe de financiële markten/instellingen over je denken. De vraag hoe financiële markten/instellingen jou zien is uiteraard sterk verbonden met de vraag hoe die instellingen ook jouw concurrenten, en de industrie waarin je als onderneming opereert, zien.
Het aantrekken van vreemd vermogen (aandelen/optimale aandelenprijs) van investeerders is sterk afhankelijk van de kwaliteit de informatie die je verstrekt en de genoemde relatie.
Een goede aandelenprijs creeert een grotere liquiditeit voor het bedrijf. Een slechte (lees: lage) aandelenprijs leidt uiteindelijk tot een hogere rente op je vreemd vermogen.
Voor IR heb je primair drie kennisvelden nodig. Ten eerste een goede financiële kennis vari?rend van gewone kennis van balans, resultatenrekeningen en verslagleggingen tot aan macro-economische kennis/inzicht. Ten tweede kennis van marketing en PR (de communicatieve kant) Een ten derde Industrie/branche kennis ( in mijn geval kennis van de TMT-sector: de Technologie, Media en Telecomsector).
Mijn functie is primair een communicatieve functie. Enerzijds van het bedrijf naar de financiële markten en anderzijds naar binnen naar de Raad van Bestuur.
Je zou dat ook kunnen terug brengen naar het verzamelen en communiceren van informatie. Informatie verzamelen over de meningen die bijv. investeerders over je hebben. Wie jouw aandelen bezitten. Wat de research analisten van banken over je schrijven richting grote institutionele beleggers. Informatie over concurrenten (bijv. via hun jaarverslagen) etc.
Zoals gezegd is die communicatie naar buiten ook een cruciaal onderdeel van het IR werk.
Investor relations het woord zegt het al is primair gericht op investeerders. Die kun je uitspitsen naar particuliere beleggers en de institutionele investeerders. Tot voor kort waren de particuliere beleggers voor IR een minder belangrijke groep maar door de toegenomen interesse voor beleggen onder deze particuliere beleggers, is hun belang toegenomen voor IR- werkzaamheden.
Wat voor de investeerders belangrijk is, zijn eigenlijk drie dingen:
* Je financiele cijfers.
* Je bedrijfsstrategie.
* De kwaliteit van het management.
Hoe benader/communiceer je nu richting investeerders?
Dat kan:
1. Via journalisten.
2. Via reseach-analisten in dienst van banken.
3. Direct contact met investeerders
Ad 1. Direct contact met journalisten.
Dit is echter een moeilijke doelgroep. Di is altijd op zoek naar iets sensationeels met nieuwswaarde. Ze zijn ook moeilijk te beïnvloeden in hun wijze van communiceren over je bedrijf. Bijkomend probleem kan zijn dat ze niet altijd voldoende financieel onderlegd zijn.
Ad 2. Contact met research-analisten.
Een reseach-analist doet onderzoek naar bedrijven die binnen zijn portefeuille vallen. De rapporten die hij/zij daarover opstelt gaan naar grote klanten/institutionele beleggers en de interne aandeelhandelaren op de beurs. De banken krijgen commissie voor het verhandelen van aandelen vandaar dat ze die rapporten voor niets weggeven. De rapporten worden als onderdeel van de service aan de (institutionele) klanten verstrekt.
Wat er in die rapporten staat, het waarde-oordeel, is uiteraard erg belangrijk voor een bedrijf. Binnen een uur weet de hele wereld het met de bijbehorende aanbevelingen die daaruit zijn voortgevloeid (kopen, houden, verkopen). Liefst zie je hun rapporten voor publicatie zodat je evt. feitelijke fouten nog tijdig kunt corrigeren.
De persberichten over financi?le cijfers, jaar/half jaar en evt. kwartaalverslagen die je de deur uit doet gaan niet alleen naar de bekende persbureaus als Reuters en Bloomberg, maar via e-mail ook naar de research-analisten en de investeerders.
Daarnaast heb je ook analistenmeetings waar je de (half-)jaarcijfers nog eens extra toelicht. Deze vinden primair in London plaats en uiteraard ook in Amsterdam voor bedrijven die aan de Nederlandse beurs zijn genoteerd.
Voor belangrijke gebeurtenissen waarvoor geen analistenmeeting wordt zoals kwartaalcijfers of een redelijk grote acquisitie worden ook wel zog. conference calls georganiseerd. Hierbij worden geïnteresseerde analisten in de gelegenheid gesteld deel te nemen aan een telefoongesprek (met meerdere personen tegelijk) Dit gesprek vind plaats nadat eerder via een persbericht wereldwijd melding is gemaakt van de betreffende gebeurtenis. Zo’n gesprek begint doorgaans met een inleiding door de CEO waarin de aangekondigde gebeurtenis wordt toegelicht; de ‘inbellers’ luisteren mee.
Tegelijkertijd kunnen ze vaak het geheel ook via een simultane powerpoint-presentatie op de IR-website bekijken. Na de presentatie kunnen vragenstellers d.m.v. het intoetsen van een code op hun telefoon inloggen om een vraag te stellen. Ze worden dan in een wachtrij geplaatst waarna een voor een de vragen kunnen worden gesteld en beantwoord. De overige ?inbellers’ luisteren uiteraard mee.
IR bereidt uiteraard de presentaties voor.
Ad 3. Directe relaties met investeerders.
Hiervoor worden, ook als aanvulling op de (half-)jaarcijfers roadshows georganiseerd. Dan ga je als IR samen met de CEO en/of de CFO (financieel directeur) de financiële centra in de wereld langs om je cijfers aan grote institutionele investeerders uit te leggen.
De individuele investeerders worden door lokale filialen van grote banken benaderd.
Banken organiseren graag die roadshows want ze krijgen er ook business door (koop/verkoop van aandelen). Van de bank zijn vaak de research-analist en de accountmanager aanwezig.
Tijdens een roadshow worden er vele ?one-on-one’ gesprekken gevoerd me de grote institutionele beleggers. Daarnaast heb je tijdens de roadshows ook nog de ontbijt, lunch en dinnermeetings met groepen kleinere en wat grotere maar minder belangrijke investeerders. Niet allen kunnen een ?one-on-one’ krijgen omdat daar simpelweg niet genoeg tijd voor is
Al dit soort bijeenkomsten worden erg gewaardeerd door de investeerders.
Uiteraard komen ook regelmatig grote investeerders bij je op bezoek in het bedrijf. Ze benaderen je dan soms direct maar meestal via hun favoriete bank. Voorkeur is vaak een gesprek met de CEO of met de CFO. Doel van die bezoeken is vaak om een up-to-date indruk van het management te krijgen en van de strategie resp. financiele prestaties. Als IR poog je dan ook vaak bij gesprekken die wat minder goed lopen later nog eens, door contact met de bezoeker nog wat ‘recht te breien’ en te verduidelijken als dat nodig is. Vaak bel je zo’n investeerder of de bank die het bezoek heeft geregeld nog even op om feedback te verkrijgen over het gesprek.
Los van bovengenoemde activiteiten worden er het hele jaar door seminars georganiseerd door met name de banken waar je als bedrijf wordt gevraagd te komen spreken. Deze verzoeken komen doorgaans binnen bij IR.
Daarbij kijken we altijd naar drie punten:
* Wie organiseert het?
* Wie is het publiek?
* Wie zijn de andere presentatoren?
Naast de meestal jaarlijkse presentatie van de CEO voor een grote groep particuliere beleggers (een paar duizend) ga ik als Hoofd IR ook nog wel eens het land in om een presentatie over het bedrijf te geven aan een kleinere groep particuliere beleggers uit een bepaalde regio. Deze beleggers zijn doorgaans bijeengehaald door een bank uit die regio en zijn dus ook de belangrijkste (lees: welgestelde) particuliere klanten van die bank. Zoals in het begin al aangegeven is deze laatste groep in belang aan het toenemen.
Mariette, zijn er ook ontwikkelingen op het IR-vakterrein waar te nemen ?
Ik zelf neem een drietal trends waar.
1. Een toenemende waardering van de zeg maar maatschappelijke aspecten van een bedrijf dat zich uit in zaken als maatschappelijk verantwoord ondernemen. Er zijn tegenwoordig investeerders/fondsen die alleen maar beleggen in je bedrijf als het ook een maatschappelijk verantwoord beleid voert. Die trend is zich aan het doorzetten. Een slecht beleid in deze maakt het aandeel minder liquide eenvoudig omdat je aandeel niet binnen de criteria van dergelijke fondsen zou vallen wat de afzetmarkt van de aandelen verkleint.
2. Steeds meer nadruk op de waarde van het aandeel dat zich uit in toenemende aandacht voor korte termijn revenuen. Dit is ook een van de redenen waardoor IR steeds meer in belang toeneemt. Aandeelhouders worden steeds veeleisender. Uiteraard kan een te grote aandacht voor korte termijn strategie?n niet goed zijn voor je lange termijn strategie. Vandaar dat communicatie met aandeelhouders/investeerders zo belangrijk is.
3. Er komen steeds meer alternatieven voor het aantrekken van vreemd vermogen. Een voorbeeld daarvan is het recente gebruik van een claimemissie. Stel dat je als bedrijf extra aandelen wilt gaan uitgeven. Bestaande aandeelhouders vinden dat niet zo leuk omdat daarmee de waarde van hun aandelen verwatert. Wat je dan kunt doen is de bestaande aandeelhouders een korting (claim) aanbieden bij de koop van de aandelen die je wilt gaan uitgeven waardoor het voor hun weer aantrekkelijker wordt om die nieuwe aandelen te kopen.
Mariette, door je hele verhaal heen proef ik eens sterke afhankelijkheidsrelatie van banken. Ik ken van die verhalen waarbij een groot bedrijf een speelbal wordt van die banken. Is er een mogelijkheid om weer meer eigen invloed als bedrijf terug te krijgen naast het, als het je erg goed gaat, terugkopen van je eigen aandelen?
Eigenlijk een beetje de paradigm-shift vraag van Joel Barker: What today is impossible to do but if it could be doen would fundamentally change your (IR)-business/afhankelijkheid van banken?
Hmmm…interessante vraag. Een eerste iets dat bij me opkomt; dan moet je gaan kijken waar een bank voor jouw als tussenpersoon optreedt en bezien of je een aantal van die activiteiten zelf kunt organiseren en kunt scheiden door voor verschillende activiteiten verschillende huisbanken aan te wijzen zodat belangenverstrengeling binnen een bank kan worden tegengegaan.
Maar er zijn ongetwijfeld nog wel meer mogelijkheden. Bijv. als ik ontwikkelingen op het gebied van de regelgeving bezie en hoe die (kunnen gaan) veranderen in een globaliserende wereld. Nog voldoende stof dus om het vakgebied van Investor Relations voor de afzienbare toekomst in beweging te houden….
