Algemene introductie en kaderstelling.
Het was vorig jaar dat ik (Max Herold) een lezing gaf voor een politieke partij over Spiral Dynamics en bestuurlijke verhoudingen. Tijdens die lezing vertelde ik dat, als partijen niet leren interactief kennis te delen en ideeën uit te werken met (een veelheid) van experts in de samenleving, ze versneld verouderen. Organisaties, dus óók politieke organisaties, krijgen meer en meer te maken met het implementeren van zog. wikinomics-kenmerken (open, interactief, gebruik makend van kennis waar die maar zit, verminderde scheiding tussen professionals en amateurs, minder strakke grens tussen de interne en de externe organisatie etc.). Of ze willen of niet. De toenemende complexiteit van maatschappelijke problemen is vaak niet meer te tackelen vanuit de meer traditionele gezagsverhoudingen.
Dat gerealiseerd krijgen als oude politieke partij, is erg moeilijk als je jezelf steeds maar weer gedwongen voelt om een semi-ideologisch positiespel te spelen in de Tweede Kamer. In zekere zin zitten ze vastgeklonken aan het verleden.
Een jaar verder zien we een 'bewijs' van die stelling. Als oude partijen het niet kunnen, ontstaan er nieuwe die dat gat gaan vullen. De eerste interactieve partij staat op het punt geboren te worden. Een partij met sterke ‘wikinomics’-ideeën welke kunnen worden uitgebreid met slimme interactieve tools, die nieuwe samenwerkingsvormen en processen mogelijk maken om met grote aantallen mensen/experts tot betere en geaccepteerde oplossingen te komen voor een veelheid van maatschappijke problemen.
En terzijde: het gaat me hierbij niet zo zeer over de evt. inhoudelijke ideologie van deze partij maar de basale kenmerken van de werkwijze die ze propageren (die uiteraard nog verbeterd kan/moet worden).
Natuurlijk, ik hoor het menigeen al zeggen, gevestigde partijen zien er geen tegenstand in. Het stelt niks voor. Maar wees gerust. Deze partij is een teken aan de veranderende politieke wand. Als ze in de Tweede Kamer komen (of een evt. opvolger daarvan, die weer leert van de ervaringen van deze partij), zal dat de basis worden van een politieke aardverschuiving. Een participatieve democratie die zich nestelt in het hart van een representatieve democratie.
Niet op de profileringswijze van o.a. een Verdonk, Halsema, Wilders of Marijnissen (en al die anderen) en hun bindingen met kiezers. Nee, burger-experts krijgen nauwere bindingen met politieke probleemoplossende processen resp. worden daar een substantieel onderdeel van.
Denk je eens in: politici die (soms grootschalige) interactieve probleemoplossende processen gaan faciliteren (zog. Large Scale Interventions). Parlementsleden die aan Ministers niet meer zo zeer inhoudelijke vragen stellen maar juist procesmatige aandacht vragen. 'Hoe heeft U stakeholders en kennisexperts betrokken? Hoe hebt u het probleemoplossende proces interactief georganiseerd?' Dat is heel wat anders dan louter met de inhoud bezig zijn en een positiespel (moeten) spelen.
Zie verder het onderstaande artikel van Michèl van den Brun.
Ruim Baan voor Nederland. ( www.ruimbaanvoornederland.nl )
Ruim Baan voor Nederland is de eerste interactieve partij van Nederland. Het is (tot nu toe) geen partij die meedoet aan verkiezingen, maar een platform voor progressief denkend Nederland. Onze partij wil met ‘binnenkomende ideeën’ het politieke discours beïnvloeden. Progressief Nederland geeft zich teveel en onnodig over aan zelfkritiek en opereert te weinig strategisch. Strategisch denken wordt teveel geassocieerd met het cynisme van Machiavelli. Hierdoor worden de toon en de thema’s van het publieke discours te veel bepaald door populistisch rechts.
Ruim Baan van Nederland wil een digitale kring van progressieve burgers de kans geven om gezamenlijk een nieuwe ideologie voor de 21ste eeuw te formuleren. Ieder neemt een thema of onderwerp waar hij of zij iets van weet en/of in geïnteresseerd is en schrijft lemma’s voor een nieuwe ideologie. De deelnemers zijn tevens elkaars criticasters. Past het idee in het geheel? Botst het met andere ideeën? Zitten er onaangename aspecten aan een voorstel, die de indiener niet goed heeft doordacht? Om het een en ander te coördineren houdt Ruim Baan periodiek themasalons, waar thema’s worden afgebakend en ideeën worden uitgewisseld.
De maatschappij is in de greep van de politiek van de angst. Protocollen worden opgezet en managers benoemd om allerlei risico’s te bezweren. Leven met de wetenschap dat je sommige zaken niet in de hand hebt is ondenkbaar en wordt afgedaan als naïef. Dat geldt ook voor de politiek. De huidige politici zijn in zoverre postmodernistisch dat ze geen beloften meer doen voor een eerlijker en rechtvaardiger samenleving (naïef modernisme), maar alleen nog angst benoemen om er daarna (zeker tijdens de verkiezingen) tegen te vechten.
De traditionele ideologieën zijn niet opgewassen tegen deze fin-de-siècle politiek. Het conservatisme komt niet verder dan een opsomming van modernistische missers om daaruit te concluderen dat de aanname dat mensen gelijk zijn niet klopt. Het socialisme definieerde het gelijkheidsideaal als 'gelijkheid bij de eindstreep', waardoor mensen mochten worden afgeremd en bijgestuurd, ten einde gelijkgericht en tegelijkertijd te eindigen. Socialisten schipperen altijd tussen het vrijheids- en gelijkheidsideaal.
Het liberalisme gaat in haar vrijheidsideaal te veel uit van de vrije, onthechte en rationele mens. Hierdoor heeft het geen oog voor de ethische problematiek die voortkomt uit de onvrije, ingekapselde en irrationele mens en diens handelen. Worden liberalen geconfronteerd met asociale individuen, dan grijpen ze terug op het verbod op overheersing van het individu door de ander.
Ruim Baan voor Nederland wil daarom een nieuwe samenbindende ideologie ontwikkelen, die enerzijds het gelijkheidsideaal herdefinieert en anderzijds ruimte biedt voor persoonlijke vrijheid in een ethisch kader. Ervan uitgaande dan mensen in aanleg ongelijk zijn (wat betreft ratio, macht, intelligentie, gerichtheid/interesse enz.), dan hebben mensen allemaal een eigen potentie. Een rechtvaardige maatschappij moet in dat geval alle mensen faciliteren bij het invullen van hun volledige potentie, hoe ongelijk deze qua inhoud ook is.
Om dit mogelijk te maken zoeken wij mensen die vrijwillig aspecten van een dergelijk systeem willen en durven uitdenken. Onze partij zoekt sponsoren, bestuursleden, maar vooral actieve deelnemers voor onze poging om tegen de mode in een post-postmoderne ideologie te ontwikkelen.
Michèl van den Brun is woordvoerder van RBVN (www.ruimbaanvoornederland.nl)
