Je zou het als een ‘weak signal’ kunnen zien dat niet meer zo ‘weak’ is.
Eerst was er het boek van Joris Luijendijk ‘het zijn net mensen’ waarbij hij vertelt over het filteren, manipuleren en vervormen van informatie door TV, radio en kranten zodat wat je via het nieuws krijgt niets meer met de werkelijkheid te maken heeft.
Daarna was er het boek ‘het innovatieplatform’ van Frans Nauta. Een boek over dodelijk gesmoord enthousiasme, gemiste kansen, poldercultuur en niet-innoveren in het centrum van de politieke macht.
Nu is er een derde in deze range dat de wetten beschrijft hoe politiek en journalistiek elkaar in een destructieve houtgreep houden. Change: hoe de netwerkgeneratie Nederland gaat veroveren. Het boek is geschreven door Joop Hazenberg die ervaring opdeed als assistent van Jozias van Aartsen, als ambtenaar op Buitenlandse Zaken, als journalist en als onafhankelijk schrijver. Je zou het kunnen zien als een combi van de boeken van Luijendijk en Nauta.
Naast zijn persoonlijke ervaringen expliciteert Hazenberg zijn inzichten in enkele herkenbare politieke-journalistieke wetten, welke als een samenhangend maatschappij-destructief mechanisme functioneren. Tegelijkertijd rekent hij af met de verstarde babyboomers.
Zijn boek breekt een lans voor de netwerkgeneratie. Je kunt stellen dat die laatste generatie problemen anders aanpakt: ze zichbaar maakt via internet. Vervolgens alternatieven, inzichten en oplossingen verkent m.b.v. netwerken en, last but not least, in de actie gaat.
De wijze waarop hij in zijn boek dieper ingaat op deze wetten, leidt tot de conclusie dat journalisten à la Hazenberg echt niet meer gevoelig zijn voor de carrière én sanctiepatronen van klassieke redacties, dito organisatorische systemen en van de media in zijn algemeenheid. Met een internetmind zijn ze gemakkelijk in staat de rollen in hun eentje om te draaien. Namelijk de sluiers laten vallen van een heel systeem van klassieke manipulatieve kranten gekoppeld aan een steeds minder effectief politiek systeem. Dit door te laten zien hoe destructief de daartoe behorende partijen, mede ook door het blijven werken vanuit de zes wetten, in de tegenwoordige tijd zijn geworden voor een land en zijn burgers. War zijn nu die zes wetten volgens Hazenberg?
Wet 1: zonder conflict geen nieuws.
Conflicten worden regelmatig bewust door de media gecreëerd d.m.v. de toonzetting van artikelen.
Hele horden journalisten hangen daarbij ook nog eens om elkaar heen om net die ene quote te horen waar een relletje om is/uit kan komen. De focus moet altijd op het negatieve liggen.
Wet 2: de nieuwsjagers vertrouwen nooit de mensen uit de macht.
Ze veronderstellen dat deze liegen.
Wet 3: Als kamerlid moet je een vuist maken, een nieuw en opvallend geluid laten horen om de aandacht te krijgen van de microfoons.
Je moet tenslotte toch weer herkozen worden.
Daarom is het devies: hoe scherper hoe beter. Zorg er voor dat je altijd ‘onthutst’, ‘zwaar teleurgesteld’ of ‘direct opheldering’ wilt hebben. Het maakt niet uit waar je over gaat als je maar in de media komt.
Wet 4: diepgaand nieuws scoort niet.
Daarbij blijkt bij vele jongeren overigens ook het tegenovergestelde waar te zijn edoch redacties van kranten denken daar anders over.
Wet 5: journalisten hebben vrij weinig tot geen belangstelling voor de buitenlandse politiek.
Het is voor hun een ver-van-mijn-bed show behalve als het om eigen (belasting)geld gaat van naïeve burgers.
Wet 6: de media hebben ontzettend veel macht, misschien wel meer nog dan alle kamerleden bij elkaar.
Zo is de Telegraaf volgens Hazenberg bezig sinds 2008 met een hetzecampagne tegen de ‘geldverslindende machine’ die Ontwikkelingssamenwerking heet, tegen ‘Dagobert Koenders’ net als Elsevier. Ook andere kranten naast als de Telegraaf wisselen tegenwoordig objectieve normen in voor ongezouten meningen.
Algemeen gevoelen.
Als je bovenstaande wetten/lessen op je laat inwerken, voel je intuïtief aan dat deze zowel voor de politiek als journalistiek alleen maar tot nog meer problemen zullen gaan leiden. In een netwerksamenleving met toenemende transparantie komt er een tijd dat dergelijk gedrag als onprofessioneel zal worden gaan gezien. Bovendien los je met dergelijk gedrag geen complexe maatschappelijke problemen meer op.
Terzijde. Interessant is ook dat Hazenberg vertelt dat Geert Wilders, gevierd moslimhater, hem op het idee bracht om Iran te bezoeken. Hij was bijna lyrisch over het land. Goed, het regime was fout, maar Hazenberg moest absoluut een aantal gebieden in Iran bezoeken. Er is een bevolking die warm en pro-Europees is en hunkert naar vrijheid uit de internationale isolatie. Vrouwen dragen weliswaar islamcorrecte kleding, maar die zijn vaak aan de strakke kant en er vallen heel wat haarlokken onderuit. Zie voor meer informatie www.joophazenberg.nl
Meer weten?
Change: hoe de netwerkgeneratie Nederland gaat veroveren.
Auteur: Joop Hazenberg. Uitgeverij Balans, Amsterdam, 2009.
Zie verder: http://www.managementboek.nl/boek/9789460031816/change_nederlandstalig_joop_hazenberg?affiliate=1910
