Ontwikkeling in organisatiecultuur: van ballet naar tango.

Dansen is leven. In organisaties wordt gedanst, tussen mensen, processen en structuren. Binnen organisaties vindt een zoektocht plaats naar kwaliteit en een goede invulling van gestelde doelen. Doelen die, als er een goede balans is tussen mensen en de organisatie, leiden tot resultaten en processen waar met tevredenheid op terug kan worden gekeken. Daarmee ontstaat energie voor vervolgacties.

Een goede organisatie is als een goede dans: het boeit door synergie, sierlijkheid en beweging. Meedoen betekent trots zijn op wat je doet, met overgave. Dit geeft energie en plezier en inspireert om verder te gaan. Wanneer je je verbonden voelt met wat je doet, vormt dat de basis om kwaliteit te bieden. Vaak ontbreekt dat gevoel. In het slechtste geval worden medewerkers dan aangesproken op hun gedrag, in het beste geval wordt de organisatiecultuur ter discussie gesteld. Alleen organisaties die de moed hebben naar hun cultuur te kijken, hebben een kans om prachtige dansen te ontwikkelen.

Wanneer wordt er gedanst en welke dans is dat dan? De Argentijnse tango is weinig chique op straat ontstaan, terwijl klassiek ballet is ontworpen en al jaren een goede naam heeft gevestigd. Wat is het resultaat van beide dansen in organisaties?

Als organisaties klassiek ballet dansen, ligt de choreografie al vast. Het verhaal, de muziek, de passen en het ritme zijn voorgeschreven. Kwaliteit en inzet van de dansers maakt of het geheel gaat werken en tot synergie komt. Het streven is perfectie en afwijkingen worden ‘fouten’ genoemd. De ruimte om af te wijken van de toegewezen rol is klein. Slechts een paar selecte gezelschappen maken deze dans met overgave een succes. Intussen zijn veel dansgezelschappen druk bezig om met dwang de gevraagde perfectie af te dwingen. Klassiek ballet en persoonlijke drama’s gaan hand in hand. Succes gaat het vaker over ego’s en zelden over samenwerkingsresultaten. Toch blijft klassiek ballet tot de verbeelding spreken. Aantrekkelijk door duidelijkheid: het beeld van het resultaat is leidend.

Tango klinkt ordinair, van de straat, vol emotie en zonder choreografie. Een ‘leider’ leidt de dans alleen door de volger uit te nodigen voor een richting. De ‘volger’ accepteert de uitnodiging door mee te gaan. Dit lijkt passief, maar door eigen accenten te plaatsen in de beweging, doet de volger suggesties aan de leider, die vervolgacties hierop kan laten aansluiten. Zo ontstaat synergie, wanneer er gelijkwaardigheid is in het contact tussen leider en volger. Tegelijkertijd kan flexibel op de omgeving kan worden geanticipeerd: actie of stilstand, ruimte geven of nemen. Slechts in de verbinding wordt de dans mooi. Fouten bestaan niet, want nodigen uit tot nieuwe stappen. Het ontbreken van verbinding is de enige oorzaak voor een tango die eindigt in een lelijke chaos. Het is echter een vergissing te denken, dat voor tango geen oefening nodig is.

Een mooie dans komt nooit vanzelf. Een mooie organisatiecultuur evenmin. Dat vraagt oefening met verschillende dansen, wat kan leiden tot verschillende processen. De moeite waard om te verkennen.

12 augustus 2011
Brisa Fresca Organisatie & Ontwikkeling,
www.brisafresca.nl