Overheidsbeleid zonder economische groei.

De overheid rekent zich altijd weer rijk door uit te gaan van toekomstige economische groei. Vooruitlopend daarop wordt elk jaar weer veel te veel uitgegeven en worden de lasten van burgers verder verhoogd. Dat kan zo niet doorgaan want we moeten er serieus rekening mee houden dat er een tijdperk is aangebroken waarin we moeten leren te leven met een economie die niet langer groeit.

De meeste mensen vinden dat ook niet erg, want het nalaten van overbodige consumptie blijkt allerlei voordelen te hebben. Het is goed voor je gemoedsrust, je kunt een appeltje voor de dorst sparen, je milieugeweten wordt minder belast, je krijgt oog voor zaken die er echt toe doen, producten die je nog wel koopt zijn beter van kwaliteit, de prijzen kunnen eindelijk eens gaan dalen.

In Japan kennen ze deze toestand al een kwart eeuw. Echter, de Japanse regering wil die toestand nog steeds niet accepteren en probeert met een nieuw programma van bijna onbeperkte geldsmijterij weer groei te bevorderen. Dat zal waarschijnlijk niet gaan lukken, want Japanners bevinden zich inmiddels in een soort posteconomische fase waar ze zich prima bij lijken te voelen. Materieel hebben ze het goed, een beetje de-flatie maakt het nog makkelijker om rond te komen, immaterieel gaat het zelfs uitstekend. Eigenlijk is het raar dat hun regering nog zo ouderwets uit de kast komt.

De Nederlandse overheid is nogal verslaafd aan groei en zou er goed aan doen eens te gaan afkicken. Dat is natuurlijk lastig, want de overheid zelf plus al degenen die van de overheid profiteren zijn enorm gehecht aan hun privileges die samenhangen met de overheidsuitgaven. Dus is er een streng afkickprogramma nodig. Zo’n programma zou kunnen bestaan uit de volgende onderdelen:

  • Opsporen en afschaffen van overbodig en nutteloos beleid (zoals diverse subsidieregelingen, complexe ICT-projecten, heel wat zorguit-gaven), wat zowel de overheid als bedrijven en burgers een hoop kosten bespaart.
  • Gebruikmaken van allerlei praktijkkennis om beleid dat wel nuttig is te vereenvoudigen (minder bureaucratie) en mede daardoor te verbeteren, waardoor het beter gaat functioneren; denk bijvoorbeeld aan minder gedoe voor professionals in de zorg en in het onderwijs, aan kortere aanvraagprocedures voor burgers en bedrijven, eenvoudiger regels voor uitkeringen en belastingen.
  • Investeren in zaken die ervoor zorgen dat er geen langdurige recessie komt, zoals: duurzame energie, leegstaande panden herbestemmen, innovatiegerichte onderzoekprogramma’s, verbetering infrastructuur, kwaliteit leefomgeving, stimuleren onderwijs aan volwassenen.
  • Bevriezing van lonen om de inflatie te beperken en de behoefte aan economische groei te temperen.
  • Invoering maatschappelijke dienstplicht (bv. een dag per week) zodat iedereen gaat bijdragen aan maatschappelijke taken.

Wordt het actuele probleem van de begrotingstekorten bij de overheid daarmee wel opgelost? Jazeker, alleen al het afschaffen van overbodig beleid kan er voor zorgen dat de overheidsfinancien snel op orde komen. Het afschaffen alle subsidies aan het bedrijfsleven levert bijvoorbeeld al voldoende op om de dit jaar gewenste bezuiniging van 6 miljard te behalen. Maar ook de andere punten van het afkickprogramma zijn zeker op lange termijn gunstig voor de overheidsfinancien.

Is zo’n programma haalbaar? Wellicht niet bij de huidige politieke verhoudingen, maar misschien wel als burgers gaan kiezen voor partijen die zo’n afkickprogramma ook heilzaam vinden. Zulke partijen doen er goed aan hun visie op een dergelijke aanpak zodanig te communiceren dat burgers de merites daarvan leren begrijpen.

Peter van Hoesel
Juli, 2013

Boeken van Peter van Hoesel en verdere informatie.
http://www.ambachtseconomie.nl/
– Hoesel, P. van (2008) Partij van de Eenvoud. Uitgeverij Sdu, Den Haag

Via Bol.com

Partij voor eenvoud / druk 1
Hoesel, P. van

Via Managementboek.nl
Samenvatting van 'Partij voor eenvoud'
Het beleid van de overheid is in de afgelopen decennia allengs ingewikkelder geworden. Bij elkaar genomen is het beleidssysteem inmiddels zo ingewikkeld, dat de kwaliteit van het beleid in ernstige mate is aangetast. Beter beleid wordt regelmatig belemmerd door bestaand beleid. Ernstiger is dat bestaand beleid in veel gevallen onvoldoende blijkt te werken of zelfs negatieve effecten oplevert. Het vertrouwen in de overheid heeft daardoor flinke schade opgelopen.

Het is voor onze samenleving van wezenlijk belang om deze schade te gaan herstellen. Daarvoor zijn drastische beleidswijzigingen nodig om dat kleine aanpassingen niet altijd tot vereenvoudiging leiden. Helaas zijn grote veranderingen bijzonder lastig te verwezenlijken, want politieke partijen houden elkaar voortdurend in een patstelling. De kiezer weet daardoor niet meer waar hij zijn stem moet laten.

Het valt te hopen dat politici zich op afzienbare termijn durven te bevrijden uit deze patstelling. Zij kunnen daarvoor de nodige inspiratie putten uit dit boek, en politiek geïnteresseerde burgers zullen hen daarbij hopelijk aanmoedigen.

Inhoudsopgave
Voorwoord
1. Inleiding
2. Een synthese tussen links en rechts
3. Naar een organische economie
4. Economische groei
5. Kwaliteitscriteria voor overheidsbeleid
6. Valkuilen in het beleidsproces
7. Sociaal-economisch beleid
8. Economisch stimuleringsbeleid
9. Publieke dienstverlening
10. Binnenlands bestuur, democratie en grondrechten
11. Ruimtelijke ordening en infrastructuur
12. Veiligheid en milieu
13. Internationaal beleid
14. Een doortastend beleidsprogramma

Zie verder: http://www.managementboek.nl/boek/9789012129190/
partij_voor_eenvoud_peter_van_hoesel?affiliate=1910

Peter van Hoesel over methoden en technieken voor beleidsonderzoek
Via Bol.com
Beleidsonderzoek in Nederland / druk 1
Beleidsonderzoek in Nederland / druk 1
P.H.M. van Hoesel & J.W.M. Mevissen

Via managementboek.nl
Samenvatting van 'Beleidsonderzoek in Nederland'
'Beleidsonderzoek in Nederland' schetst een beeld van de wordingsgeschiedenis, de huidige stand van zaken en de te verwachten ontwikkelingen van het beleidsonderzoek in Nederland. Het gaat hier om een relatief jong vakgebied dat zijn wortels heeft in de wetenschap. Beleidsonderzoek is langzamerhand een belangrijke rol gaan spelen in de ontwikkeling en uitvoering van beleid bij overheden, organisaties in het maatschappelijke middenveld en, zij het nog in mindere mate, het bedrijfsleven. Het spreekt bijna voor zich dat de exacte invulling van die rol afhankelijk is van de behoeften van de opdrachtgever. Daarom wordt gebruik gemaakt van een veelheid aan methoden en technieken, theorieën, producten, rapportagetypen, enzovoort. Tegelijkertijd vindt er binnen het vakgebied een voortdurend proces van innovatie en professionalisering plaats waardoor sneller, beter en tegen minder kosten aan de vraag kan worden voldaan.

In tien hoofdstukken laat dit boek zien:
– wat beleidsonderzoek is;
– hoe het ontstaan is;
– welke rol het speelt in het beleidsproces en welk rendement het kan hebben;
– hoe de Nederlandse markt er uit ziet en hoe beleidsonderzoek in het buitenland georganiseerd is;
– welke kritiek erover geuit wordt en waarom;
– wat het toekomstperspectief voor het vak is.

Het boek is bedoeld voor beleidsonderzoekers (bij onderzoeksinstituten én bij interne onderzoeksafdelingen), opdrachtgevers, beleidsontwikkelaars en uitvoerders, toezichthouders en studenten die zich tot het vak aangetrokken voelen.

Inhoudsopgave
1 Geschiedenis van het beleidsonderzoek in Nederland
1.1 Inleiding
1.2 De ontwikkeling van beleidsonderzoek in drie perioden
1.3 Het prille begin (de periode tot 1945)
1.4 De overgangstijd (1945 – 1975)
1.5 Het tijdperk van professionalisering (1975 – heden)
1.6 Afsluiting

2 Geschiedenis van het beleidsonderzoek in de Verenigde Staten
2.1 Grondslag van Policy Sciences
2.2 Groeiende kennis, groeiende invloed
2.3 Drors nieuwe wetenschap
2.4 Verschillende opvattingen
2.5 Booming Business
2.6 Controverse
2.7 Great Society
2.8 Niet langer bijzonder
2.9 Rand Corporation
2.10 Speaking truth to power
2.11 Heroriëntatie en politieke actie
2.12 Uitwaaierend beleidsonderzoek
2.13 Evaluatie
2.14 Amerika en Europa

3 Wat is beleidsonderzoek?
3.1 Definitie en kenschets
3.2 Wat is beleidsonderzoek niet?
3.3 De groei van het evaluatieonderzoek
3.4 Afsluiting

4 Het beleidsproces in theorie en praktijk
4.1 Inleiding
4.2 Het begrip ‘beleid’
4.3 Het beleidsproces in fasen
4.4 Van probleem naar oplossing: de beleidstheorie
4.5 Typen van beleid
4.6 Het beleidsproces in de praktijk: de aanleg van IJburg
4.7 Kritiek op het fasenmodel
4.8 Samenvatting

5 Plaats en functies van beleidsonderzoek in het beleidsproces
5.1 Het belang van onderzoek voor de beleidsontwikkeling
5.2 Kennismanagement
5.3 Relatie tussen onderzoek en beleid
5.4 Het model van de beleidscyclus
5.5 Functies van beleidsonderzoek
5.6 Afsluiting en relativering

6 Wat is het rendement van beleidsonderzoek?
6.1 Inleiding
6.2 Voorwaarden voor het optreden van rendement
6.3 Rendementstypen
6.4Partijen die specifieke typen rendement kunnen ondervinden
6.5 Kan rendement van beleidsonderzoek gemeten worden?
6.6 Hoe kan het feitelijk gebruik van beleidsonderzoek verbeterd worden?

7 De markt voor beleidsonderzoek
7.1 Inleiding
7.2 Intern onderzoek
7.3 Intern of extern onderzoek?
7.4 De markt voor extern beleidsonderzoek
7.5 Is het beleidsonderzoek optimaal georganiseerd?
7.6 Conclusies

8 Beleidsonderzoek in onze buurlanden
8.1 Inleiding
8.2 Duitsland
8.3 Groot-Brittannië
8.4 Vlaanderen 138

9 Beleidsonderzoek onder vuur
9.1 Hoe meer onderzoeksrapporten, hoe meer elkaar tegensprekende resultaten
9.2 Beleidsonderzoek is ‘quick and dirty’
9.3 Er is te veel onderzoek, je ziet door de bomen het bos niet meer
9.4 Onderzoek levert lange, onleesbare en technische rapportages op
9.5 Goed onderzoek, maar met een verkeerde probleemstelling
9.6 Beleidsonderzoek levert conclusies op waarmee je alle kanten op kunt
9.7 Onderzoeksresultaten komen vaak als mosterd na de maaltijd
9.8 Opdrachtgever heeft de onderzoekers/het onderzoeksbureau gemanipuleerd
9.9 Beleidsonderzoek trapt open deuren in
9.10 Beleidsonderzoek is lastig omdat er steevast om meer of ander beleid wordt gevraagd

10 Een toekomstperspectief voor het beleidsonderzoek
10.1 Alles beweegt, maar waarheen?
10.2 Steeds sneller en beter door ICT
10.3 Het begrip ‘deskresearch’ krijgt een andere betekenis
10.4 Datamining als de nieuwe revolutie in het beleidsonderzoek
10.5 Van een passieve naar een actieve rol van de beleidsonderzoeker
10.6 De beleidsonderzoeker krijgt een eigen status
10.7 Evaluatieonderzoek evolueert naar een hoger niveau
10.8 Van een gesloten naar een open markt (of toch niet helemaal?)
10.9 Beleidsonderzoek vooral in samenwerking en netwerken
10.10 Beleidsonderzoek als uitvloeisel van professionalisering van het beleidsproces
10.11 De invloed van Europa blijft groeien
10.12 Tot besluit: de vergeten schakel in de Nederlandse kennis-infrastructuur

Zie verder: http://www.managementboek.nl/boek/9789023241614/
beleidsonderzoek_in_nederland_peter_van_hoesel?affiliate=1910

Methoden van beleidsonderzoekers
Methoden van beleidsonderzoekers
Marieke Boekenoogen & Carla Verheijen