Adjiedj Bakas, onze nationale trendwatcher, schrijft opnieuw een kritische analyse over waar we als samenleving naartoe gaan. Dit keer over de gezondheidszorg. Kritisch over de organisatie ervan, maar ook over hoe we onszelf en elkaar opjagen naar ongezondheid.
Meer weten?
Kopzorg – Geestelijke gezondheid in wellbeing in de 21e eeuw
Auteur: Adjiedj Bakas
Uitgeverij: Dexter, 2018, 208 pagina’s
Klik op: https://www.managementboek.nl/boek/9789491932434/kopzorg-?affiliate=1910
Er is veel kritiek op de GGZ-sector. De hoge werk- en regeldruk doen geen goed. Regeldruk wordt primair veroorzaakt door de overgang van rijk naar gemeenten. De sector moet zich bovendien ontwikkelen van productiegericht naar patiëntgericht. Wachtlijsten moeten worden aangepakt en de onderbesteding in de sector moet verdwijnen. Het gaat nu veel te veel om geld. Zorg moet centraal staan! De geestelijk gezondheidszorg zal zich kleinschaliger moeten organiseren, meer wijkgericht, en meer in samenwerking tussen ggz-professionals, huisartsen en WMO-partners. Tenslotte dient een verschuiving plaats te vinden van curatief naar preventief. Niet in de laatste plaats door meer inzet op digitale hulpmiddelen en analyse-instrumenten. Preventief monitoren via bijvoorbeeld nanosensoren wordt binnen afzienbare tijd gangbaar.
Ieder tijdperk heeft zijn eigen trends. In onze tijd hebben we veel meer dan voorheen last van depressie, borderline, ADHD en autisme. Vergrijzing leidt bovendien tot een toename van dementie. Hierdoor wordt er ook meer beroep gedaan op mantelzorg. In Nederland woont zeventig procent van de dementerende ouderen thuis en wordt verzorgd door mantelzorgers. Ook leidt de toename van de eenpersoonshuishoudens tot meer eenzaamheid en niet alleen onder ouderen. Echtscheidingen zijn eveneens factor van betekenis in de toename van eenzaamheid. Op dit moment noemt een op de drie Nederlanders zich eenzaam. Tenslotte maakt onze samenleving ons kwetsbaar voor een burnout.
Bakas beschrijft een aantal ontwikkelingen. De wetenschap zal zich verder ontwikkelen, waardoor veel ziekten te genezen zijn of chronische in plaats van dodelijke ziektes worden. De doorbraken in hersenonderzoek maken dat er veel gerichter kan worden behandeld. We worden ouder en blijven langer vitaal. Wel zullen we vaker leven met chronische aandoeningen. Dat leidt ertoe dat in de gezondheidszorg de nadruk verschuift van het definiëren van gezondheid in termen van ontbreken van ziekte of gebrek naar – ondanks ziekte – een kwalitatief hoogwaardig en zinvol leven leiden.
De maatschappij is harder en individualistischer geworden. Ook worden er veel meer eisen dan voorheen gesteld aan de moderne mens. We hebben dan ook vaak last van keuzestress of een burnout. Bakas vindt dat we doorgeschoten zijn in veeleisendheid. We stellen te hoge eisen aan onszelf en aan elkaar. Een gezonde levensstijl is dan ook cruciaal. Een goede work-life balans, goed slapen, gezond eten, meer bewegen en lekker ontspannen, liefst met elkaar is wat we nodig hebben. De lat mag best wat minder hoog liggen. We streven allemaal geluk na en vertellen er uitgebreid over in de social media, maar realiseren ons te weinig dat we niet constant gelukkig kunnen zijn en dat falen ook bij het leven hoort.
Het is Adjiedj Bakas wederom gelukt een prikkelend boek te schrijven. Helder en kritisch stelt hij de organisatie van de geestelijke gezondheidszorg aan de kaak. Daarnaast schetst hij trends en heeft hij een scherpe analyse van hoe wij met elkaar samenleven en wat de gevolgen daarvan zijn. Dit alles gelardeerd met voorbeelden en columns en mooi uitgevoerd met foto’s. De stijl die we van Bakas in al zijn boeken gewend zijn. Wederom een waardevol tijdsdocument!
Bert van Ravenhorst,
april 2019
