In zijn boek ?Stress voor Dummies' beschrijft Allen Elkin een ongekend scala aan tips en methoden om je stress te verminderen. Dat gaat van yoga tot je kast opruimen en van gezond eten tot luisteren naar Bach. De kracht van de Dummie-boeken is dat ze moeilijke onderwerpen inhoudelijk breed neerzetten zodat iedereen er wat bruikbaars uit kan halen en je tegelijkertijd een breed inzicht in het onderwerp krijgt.
Tegelijk doen ze dat met gevoel voor humor en doorspekt met interessante of vermakelijke praktijkvoorbeelden. Een formule die zowel de beginner als de kenner aanspreekt. Volgens Elkin is stress wat je ervaart als je het gevoel hebt dat je niet effectief kunt reageren op een bedreigende situatie.
?Stress voor Dummies' begint met de serieuze constatering dat effectief omgaan met stress eigenlijk neerkomt op effectief je leven inrichten. Tegelijk stelt Elkin dat bijna iedereen het gevoel heeft te veel stress te hebben in zijn leven. Daarmee is de hulpvraag gecre?erd! Dit boek biedt een gereedschapskist om daarbij te helpen. De belofte: een betere gezondheid, meer plezier en meer energie!
Onderzoekers schatten dat 75-90 procent van alle bezoeken aan de huisarts relatie hebben met stress. Het hele lichaam ondervindt de gevolgen van stress. Het meest te leiden hebben spieren, hart en bloedvaten, maagdarmsysteem, immuunsysteem en libido. Stress is ook verraderlijk omdat je helemaal niet in de gaten hoeft te hebben dat het ontstaat. Spierspanning ontwikkelt zich namelijk geleidelijk. Veel stress is ook positief. Denk eens aan de achtbaan in een attractiepark, een beslissende voetbalwedstrijd of verliefd worden. Van dit soort stress willen we meer. Hier wordt al direct duidelijk dat het een groot verschil maakt hoe je tegen stress aankijkt. Ooit was stress een overlevingsmechanisme om een levensbedreigende situatie aan te kunnen. Toen mensen nog in grotten woonden was dit ook een adequaat mechanisme tegen fysieke bedreigingen. Tegenwoordig zijn de bedreigingen minder van fysieke aard, maar veelal van sociale of psychologische aard. Dat vraagt om een andere reactie, maar het lichaam weet dat niet.
In de categorie gezond boeren verstand hoort de verbetering van je ademhaling. Oftewel: schakel ook je buik in! Ook de ontspanning van je spieren door ze zo nu en dan aan te spannen past daarin. Jezelf voor de gek houden door te dromen van spannende oorden of iets leuks te gaan doen valt ook in de categorie relaxen. Hetzelfde geldt voor klassieke muziek of natuurgeluiden. Stoppen met piekeren door een techniek om je gedachten te stoppen geeft ruimte om de vicieuze cirkel te doorbreken. Yoga en meditatie zijn oosterse technieken die in het westen in mindere mate geaccepteerd zijn, maar die je kunnen helpen je geest en je lichaam te kalmeren. Ook hypnose en trance brengen rust.
Ook een georganiseerd leven doet wonderen. Verminder de rommel om je heen, plan meer, gooi meer weg, orden de papierwinkel, koop minder. Denk over je tijdsbesteding. Bepaal je prioriteiten. Het is belangrijk dat je zelf de regie hebt over de besteding van je tijd, anders word je geleefd. Veel afspraken ga je waarschijnlijk uit plichtsbesef naartoe. Bedenk dat je ook wel eens over kunt slaan. Je kunt gerust assertief en selectief zijn in ?nee' zeggen. Kijk ook of je kunt delegeren. Niet alles hoef je zelf te doen en niet alles kun je zelf het beste. Wees ook wat praktische in de post, de mail en de telefoon. Gooi junkmail gelijk weg, handel zaken in blokken per e-mail af in plaats van per telefoon en laat de telefoon ook maar eens gaan! Ze bellen wel terug als het echt belangrijk is.
Gezond leven is een basis voor verhoging van je stressbestendigheid. Voldoende en gezonde voeding, meer lichaamsbeweging en voldoende slaap helpen je. U heeft het vast al eerder gehoord! Leuke tips: flink ontbijten, veel water en fitness voor de TV. Let erop, maar overdrijf ook weer niet. Alles met mate. Dat geldt ook voor gezond gedrag. Zo nu en dan moet je uit de band kunnen springen!
Stressbestendig denken leer je door een aantal denkpatronen aan- of af te leren. Maak van een mug geen olifant. Vraag je eens af of je je dat waar je je nu druk over maakt volgend jaar nog iets is waar je over nadenkt. Zeg ook niet te snel dat je iets haat of niet kunt uitstaan. Daar maak je het wel erg groot mee! De meeste dingen waar je je zorgen over maakt zullen nooit gebeuren. Stop dus met ?wat-als'en'. Generaliseren en overhaaste conclusies trekken helpen je ook niet verder. Wees ook realistisch in je verwachtingen. Niet iedereen houdt er jouw normen en waarden op na en dat hoeft ook niet! Leg ook de lat voor jezelf niet te hoog. Je doet het jezelf aan. Dit alles leidt tot een pleidooi voor een systematische stressanalyse. Allereerst moet je met betrekking tot een bepaalde situatie je stress weer geven op een schaal van weinig tot veel. Daarna moet je het relatieve belang van de omstandigheid op dezelfde manier scoren. Vervolgens stel je jezelf de vraag of de stress die je ervaart overeenkomst met het belang van de situatie. Vanuit deze analyse start je dan om je beleving te veranderen.
Overwinnen van je kwaadheid is voor veel mensen een belangrijke uitdaging. Kwaadheid kan veel schade aanrichten. In ieder geval heeft kwaadheid schadelijke fysiologische gevolgen. Met name je hart is kwetsbaar. Uiteraard kan kwaadheid in gedoceerde vorm en op een juiste manier geuit je helpen actie te ondernemen of problemen op te lossen. Opkroppen is niet de weg, assertief en tactisch zijn wel. Een beetje gevoel voor humor doet ook wonderen. Dat geldt overigens voor communicatie in brede zin.
Veel stress is een direct gevolg van onze normen en waarden. Vraag je eens af wat je belangrijk zou vinden als je nog maar vijf jaar te leven zou hebben. Zo komt boven wat je echt belangrijk vindt. Weinig mensen zeggen dan dat ze meer zouden willen werken. In het dagelijks leven vergeten we vaak onze gekoesterde waarden en worden we in beslag genomen door de waan van de dag. Stap hier eens uit, stel vast waar het je echt om gaat en leef ernaar! Een spirituele dimensie geeft eveneens betekenis en een doel. Geloof geeft hoop en berusting en verenigt je met anderen. Met deze extra dimensie zet je je leven in perspectief. Je stress vermindert erdoor.
Leerzaam vind ik het uitgangspunt dat bij een stressbestendige levensstijl hoort dat je meer dan enkel een ??ndimensionaal leven leidt. Het gaat dan om aandacht voor familie, vrienden, hobby's, werk, spiritualiteit, vernieuwing, vakantie, tijd in de natuur en hulp aan mensen die minder geluk hebben. Een evenwichtige verdeling over deze activiteiten vermindert je stress en maakt je leven volwaardig. Aldus Elkin!
De handreikingen die Elkin biedt in ?Stress voor Dummies' zijn bruikbaar voor iedereen. Ook bij herlezing haal je er weer nieuwe dingen uit. Immers je eigen leven verandert ook voortdurend. Het is in die zin een handige spiegel om zo nu en dan eens in te kijken. Zelf ben ik inmiddels weer eens op vakantie gegaan en heb ik mijn prioriteiten verlegd. Mijn rommel opruimen is de volgende uitdaging! Wie weet is het boek voor u een inspiratiebron voor goede voornemens voor 2007!
