Wat doet technologie/techniek eigenlijk met ons als mens? Technologie biedt vele zegeningen en ‘framed’ tegelijkertijd onze ervaringen, denken en handelingen. In technologie die wordt gebruikt zitten impliciete aannames verdisconteerd die impliciet doorwerken in wat je denkt, doet en ervaart.
‘The medium is the message’, stelde Marshall McLuhan. De filosoof Nietzsche gaf iets vergelijkbaars aan. Toen hij vanwege reuma niet meer handgeschreven teksten kon produceren, moest hij een typemachine gaan gebruiken. Hij merkte op dat door dat apparaat te gebruiken ‘…mijn teksten staccato beginnen te worden’.
Enantiodromie
Je kunt betogen dat techniek je zelfs disconnecteert van de levende natuur en dieperliggende mystieke ‘natuur’-lijke ervaringsvormen. Mocht dat laatste kloppen, dan zijn van die disconnectie ook negatieve neveneffecten te verwachten. De eminente dieptepsycholoog Carl Gustav Jung sprak wel eens over ‘enantiodromie’. Enantiodromie of enantiodromia is de benaming van het door hem ontdekte en geïntroduceerde beginsel,
‘dat een sterke eenzijdige opvatting in het bewustzijn onvermijdelijk haar tegendeel oproept in het onbewuste en daardoor standpunten produceert die in het bewustzijn worden afgekeurd. Dit komt overeen met het evenwichts-principe in de natuurlijke wereld, in die zin dat levende systemen de ingebouwde neiging vertonen om alle uitersten – zoals overbevolking, politieke repressie of milieuvervuiling – door middel van de tegenovergestelde c.q. in hun voortbestaan bedreigde krachten weer met elkaar in evenwicht te brengen’
(Bron: Wikipedia).
Bij een psychologische disbalans, in welke vorm dan ook, slaat iets vroeg of laat om in zijn tegendeel….vaak met alle rampzalige consequenties van dien. Bedenk dat bij technologie overigens ook moet worden gedacht aan medicinale technologie waartoe ook vaccinatievormen behoren.
Het medische model
De vraag kan worden gesteld worden of op basis van de meer materialistische technocratische uitgangspunten, die de basis vormen het reguliere medische model, men op termijn nog wel in staat is nieuwe vormen van ziekten (bijv. als gevolg van al maar snellere DNA-mutaties in virussen en bacteriën) in de toekomst te genezen met zoiets als vaccinaties. Dat is geen wilde fantasie. Aan het einde van de jaren ’80 van de vorige eeuw werd door de bioloog John Cairns e.a. ontdekt dat bacteriën die verhongeren opzettelijk hun mutatiesnelheid verhogen zodat ze transformeren in een soort waarvoor wel voldoende voedsel te vinden is.
Het is zelfs niet vreemd om in zijn algemeenheid te stellen dat de door technologie snel veranderende omgevingen snellere mutaties veroorzaken. We hebben als mensen geen benul wat we op dat niveau met onze technologische vervuilingen (waaronder medicijnen in het milieu) aanrichten en daarmee nieuwe bedreigingen creëren voor onze eigen gezondheid. Dat zal dan ook de geneeskunde niet onberoerd laten en vroeg of laat dwingen (accenten in) haar fundament te wijzigen.
Max Herold
Augustus, 2021
