We zijn in België en Nederland gewend dat we voedsel van een goede kwaliteit kunnen kopen. Steeds vaker echter rijst de vraag hoe goed die kwaliteit nog is, door hoe vlees, groenten en fruit tegenwoordig behandeld worden. Gezonde voeding is onlosmakelijk gekoppeld is aan voedselveiligheid. In Europa is er een strenge regelgeving hierop maar…is die wel zo veilig?
Codex Alimentarius Commissie
“Codex Alimentarius” betekent ‘voedselwet’ of ‘voedselcode’. Dit is de naam van een commissie die voor de meeste mensen niet heel bekend is. Toch komt deze niet onbelangrijke organisatie de laatste tijd vaker ter sprake. Dit artikel geeft inzicht in informatie rondom de Codex zoals die op internet te vinden is. Wij hebben de inhoudelijke aspecten van dit artikel laten toetsen bij enkele experts.
De Codex Alimentarius Commissie is een internationale organisatie – momenteel zijn er 173 landen lid – en is opgericht door de FAO (Voedsel- en Landbouworganisatie) en de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie). De commissie stelt richtlijnen en aanbevelingen op over het merendeel van de voedingswaren en heeft tot doel de consument te beschermen op het gebied van voedselveiligheid.
De Codex Alimentarius is een uitgebreid reglement van voedselvoorschriften, die gebaseerd zijn op onafhankelijk wetenschappelijk advies van de FAO en de WHO. Codex normen zijn voornamelijk, niet wettelijk geldende, handelsnormen, waar internationaal consensus over bestaat. De normen zijn erkend als handelsnormen door de Wereldhandelorganisatie (WTO).
De omgedraaide wereld
Opvallend is dat de Codexbepalingen volgens sommige bronnen schijnbaar een ander karakter hebben dan onze normale wetten. We kennen allemaal het principe van ons rechtssysteem: alles is verkrijgbaar of toegestaan, zolang het niet door de wet verboden is. De Codex zou echter onder de ‘Napoleontische Wetten’ vallen. Zo’n wet VERBIED alles wat niet op de lijst staat, terwijl de gewone wet alles TOESTAAT wat niet op de lijst staat. Dus wat WEL op deze lijst staat mag je wel gebruiken en wat NIET op de lijst staat mag je niet gebruiken. Zo’n lijst wordt een ‘Positieve Lijst’ genoemd. Dit heeft bij nogal wat consumenten voor opschudding gezorgd.
Dr. Laibow, Amerikaans arts en voedingsdeskundige is één van de velen die de richtlijnen van de Codex onderzoekt. Laibow komt met andere opvallende informatie: in 1994 verklaarde de Codex voedingssupplementen zoals vitaminen tot GIFTIGE stoffen.
En omdat het vergif is, moeten we daartegen worden beschermd. Ook blijkt dat voedingsstoffen als cocutine en glucosamine niet op de ‘Positieve lijst’ voorkomen. Dat zou betekenen dat deze voor ons belangrijke voedingsstoffen vanwege het Napoleontische karakter
van de lijst, in de nabije toekomst verboden zijn.
Europa helpt een handje
Deze ontwikkeling is ondanks protesten van talloze EU-burgers binnen de EU versterkt doordat de European Food Supplement Directive werd aangenomen in september 2000. Dit is een document dat bindend is voor alle EU lidstaten en zet alle nationale wetten met betrekking tot alle effectieve vitaminetherapieën in de EU buiten spel. De enige sector die dan een (synthetisch) alternatief heeft is de farmaceutische industrie met al haar patenten. Hun producten staan immers op de Codexlijst. In maart 2004 gebeurde hetzelfde door de EU voor kruidenpreparaten van producenten buiten de EU. Dit houdt in dat bijvoorbeeld Aspartaam (wordt ook als mierengif gebruikt) wél als ‘zoetstof’ mag worden gebruikt in Europa maar een volstrekt natuurlijke, onschadelijke zoetstof als Stevia uit Azië niet.
De officiële reactie van de Nederlandse Overheid
Het Nederlandse Ministerie van Landbouw, Natuurbehoud en Visserij (tegenwoordig weer Economische Zaken) vertelt op haar website dat de Codex vitaminen- en mineralenrichtlijn (CAC/GL 55-2005) op 4 juli 2005 is aangenomen. In deze richtlijn staat dat een supplement een minimale hoeveelheid aan mineralen of vitaminen moet bevatten van 15% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Tevens zegt het departement dat maximale adviesnormen voor vitaminen en mineralen kunnen worden vastgesteld op basis van een aantal criteria. Het departement spreekt dus niet over een verbod op vitaminen en mineralen.
Ook stelt het Ministerie op haar website dat een wettelijke status pas volgt indien landen de Codex normen in hun eigen wetgeving opnemen. Dat de Codex veel invloed heeft blijkt uit het feit dat de Codex een VN-organisatie is, onder de vlag van niet alleen de FAO, de WHO, maar ook de Wereldhandelsorganisatie (WTO), zoals het Ministerie op haar website zelf aangeeft. Alle landen in de wereld dienen zich te voegen naar de standaarden van de WTO die op haar beurt weer de Codex gebruikt.
Bij handelsconflicten krijgt het land dat zich aan de Codex houdt altijd gelijk. En zou je als land op zo’n moment een bepaald product willen invoeren maar het staat niet in de Codex, dan is dit dus niet mogelijk want het is verboden.
1 januari 2010: vele richtlijnen van de Codex gaan definitief in werking treden
Een land dat zich vanaf 31 december 2009 niet aan de Codex afspraken houdt, krijgt boetes opgelegd. En als de Codex werkelijk gebaseerd is op een ‘Napoleontische Wet’ dan zouden we op 1 januari 2010 wakker worden en ontdekken dat therapeutisch hoogwaardige klinisch belangrijke voedingsstoffen, in één klap onwettig en illegaal zijn geworden. Zelfs niet eens meer verkrijgbaar op voorschrift. Als we deze natuurlijke voedingssupplementen van vele vitaminen en mineralen, die niet meer op de lijst staan niet kunnen verkrijgen ontstaat er een heus gezondheidsprobleem.
De toekomstige praktijk: andere voorbeelden
We noemen: melk. Onder de Codex moet elke melkkoe behandeld zijn met het Monsanto’s Recombinant Bovine Groeihormoon. Ook geldt op basis van de Codex dat vanaf 1 januari 2010 elk dier in de wereld, dat als voedsel wordt gebruikt (vissen, vogels, landdieren), behandeld MOET zijn met antibiotica en exotische groeihormonen. De Codex stelt ook dat een boer in staat moet zijn om diermedicijnen, inclusief groeihormonen en antibiotica, onbeperkt te gebruiken. Voorts verplicht de Codex dat al het voedsel (inclusief organisch) bestraald moet zijn tenzij het ter plekke rauw wordt gegeten.
Als je naar de Codex website kijkt zie je de enorme hoeveelheden vergiften, pesticiden, chemicaliën en andere aanduidingen die daarop staan. ,,Je schrikt ervan”, zegt Dr. Laibow. ,,De grenzen van de toegestane geaccepteerde concentraties daarvan liggen ongelooflijk hoog.”
Alertheid geboden
De juridische experts die wij spraken zeggen dat het niet precies zeker is of de richtlijnen rondom bijvoorbeeld vitaminen een ‘Napoleontisch karakter’ hebben. Daarnaast geven zij aan dat er internationaal sprake is van een democratisch proces op lidstatenniveau waarin voldoende waarborgen zitten voor een eerlijke gang van zaken. De experts die wij spraken met inzicht in beïnvloedingsmogelijkheden vertellen dat er bij zo'n democratisch proces talloze mogelijkheden zijn om het eindresultaat naar eigen hand te zetten op een wijze die nadelen voor de consument kan betekenen. Daarnaast is het een feit dat de Codexlijst primair inzicht geeft in maximaal aanvaardbare hoeveelheden van een bepaalde stof. Dat zegt niets over de verschillende combinaties van die stoffen in een bepaald product. Combinaties van stoffen kunnen andere schade-effecten hebben dan de stoffen afzonderlijk.
Over voedselveiligheid zijn we dus nog lang niet uitgesproken ….We dienen alert te blijven met betrekking tot deze ontwikkelingen.
Bronnen:
http://www.codexalimentarius.net
http://www.healthfreedomusa.org
http://www2.minlnv.nl/lnv/algemeen/vvm/codex/meest_
gestelde_vragen.shtml
http://www.newmediaexplorer.org/sepp/2003/10/16/european_
supplements_directive_challenged_in_london_court.htm
http://www.oxfamsol.be/nl/rubrique.php3?id_rubrique=25
http://www.vcp.nu/actiedag/who_wto/wereldorde.htm
http://www.aquariusage.com/index.cfm?newsid=2901&read=1
‘The Codex Alimentarius Commission and Its Standards’.
M. D. Masson-Matthee
