NLP & Spiritualiteit II

1.
Spiritualiteit is sinds een aantal jaren uit het verdomhoekje gekomen en profileert zich nu als een "hot item". Vanuit allerlei kringen wordt spiritualiteit ge?ntroduceerd als basisbegrip voor human development. Kerken propageren het opnieuw en zien hun gebouwen weer voller lopen. New Age kringen omarmen het als de enige weg naar een hoger bewustzijn. Nieuwe groeperingen, vaak onder de leiding van een (soort van) goeroe springen als paddestoelen uit de grond. En dan natuurlijk de grote nieuwkomer op dit terrein: de Transpersoonlijke Psychologie. Deze stroming legt zeer sterk de nadruk op spiritualiteit en komt met nieuwe visies over de plaats en functie ervan. Nu zien we dat ook NLP-kringen deze weg zijn ingeslagen: meerdere instituten en trainers zien NLP als een juist middel om het spiritueel bewustzijn te stimuleren . Waar komt deze populariteit voor spiritualteit zo plotseling vandaan?

Antwoord Eric Schneider: Spiritualiteit is altijd al belangrijk geweest, zij het dan anders benoemd. Vroeger konden mensen voor hun spirituele behoeften gemakkelijker terecht in het filosofische, religieuze kader, waarin ze waren opgegroeid. Door het wegvallen van die kaders wordt het vervullen van spirituele behoeften veel meer een zaak van eigen initiatief en wordt het explicieter gezocht buiten de klassieke kaders. De essentie van spiritualiteit is zingeving en er is behoefte aan een meer doorleefde praktische zingeving in plaats van een puur filosofisch religieuze. Je kunt daarbij zeggen, een eigen zingeving in plaats van een voorgekauwde. NLP beschikt over de middelen dat nieuw spiritueel zoeken en ervaren te bevorderen, los van elke religieuze of maatschappelijke ideologie. En in die zin geeft NLP unieke mogelijkheden.

2.
Vaak gebeurt het dat wanneer een begrip omarmd wordt door verscheidene stromingen, dit begrip verschillend door die stromingen wordt ge?nterpreteerd, en naar zichzelf toe wordt bijgeschaafd en aangepast. Naarmate het begrip abstracter is, schijnen de interpretaties verder uit elkaar te gaan liggen. Heel duidelijk is dit het geval met spiritualiteit. Zoals bijvoorbeeld de R.K. Kerk spiritualiteit definieert is beduidend anders dan hoe Ken Wilber er over schrijft, of hoe het behandeld wordt in een vage new age-groep. Wat moeten we nu precies verstaan onder Spiritualiteit, en waar gaan volgens U de interpretaties te ver uit elkaar en worden er minder relevante aspecten bijgehaald?

Antwoord Eric Schneider: Om precies te begrijpen wat kan verstaan worden onder spiritualiteit helpt het eerst te formuleren wat het vooral niet is.
Spiritualiteit heeft niets te maken met religie (ideaal gesproken wel omgekeerd, maar niet noodzakelijkerwijze). Het heeft niets te maken met filosofie en nog minder met de ontwikkeling van paranormale vermogens. In tegendeel, deze drie terreinen kunnen de grootste struikelblokken vormen in de ontwikkeling van spiritualiteit.
Spiritualiteit is eerst en vooral een ervaring, de ervaring van ZELF ZIJN. In die zin zou je kunnen zeggen dat spiritualiteit er uiteindelijk op neerkomt van te leren: "gewoon ons zelf te zijn". In NLP-terminologie geformuleerd: religie en filosofie hebben vooral te maken met IP (internal processen:(denk)processen) en EB (external behaviour, extern waarneembaar gedrag). Spiritualiteit heeft te maken met IS (internal state) en is de uitdrukking van emancipatie, authenticiteit en uniciteit die is gebaseerd op innerlijk gerealiseerde eenheid en totale congruentie en transparantie in alle facetten van jou als spiritueel wezen. Spiritualiteit is de ervaring van eenheid en verbondenheid, zowel intern als extern. In die zin is het de uitdrukking eerst en vooral op vlak van beleving en zijn, van innerlijk gerealiseerde eenheid, liefde en vrede. Gerealiseerde spiritualiteit is het besef en de beleving, het groter geheel te zijn in plaats van deel uit te maken van een groter geheel. In die zin is spiritualiteit steeds emancipatie in plaats van aanpassing.

3.
Is er een praktische kant aan spiritualiteit in het gewone leven, van de gewone mens?  Wat is de (wederzijdse) be?nvloeding van spiritualiteit op het functioneren van de mens op dagelijks niveau?

Antwoord Eric Schneider: Vermits spiritualiteit eerst en vooral de ervaring is van 'zelf zijn', heeft dat onmiddellijk praktische consequenties. Door de diepere kwaliteit van 'zijn' verandert de kwaliteit van alle relaties en het geheel van onze communicatie en ons dagdagelijkse leven. Het is dan die relaties leren te beleven als een weerspiegeling van onze eigen kwaliteit, onze eigen groei naar innerlijke eenheid, ons eigen zelf zijn. Daardoor wordt spiritualiteit onmiddellijk gekoppeld aan verantwoordelijkheid. Doordat de omgeving een spiegel is van de eigen interne heelheid of congruentie, leidt spiritualiteit tot het besef dat verandering van de omgeving en de relaties met die omgeving alleen kan gebeuren door verandering van de relatie met ons zelf. Het gebrek aan eenheid en vrede in onszelf wordt weerspiegeld in een gebrek aan eenheid en vrede tussen ons en de andere. De mate van vrede en eenheid in onszelf wordt weerspiegel in de mate van vrede en eenheid tussen ons en de andere. Dus spiritualiteit als emancipatie – proces in de ontwikkeling van ultiem zelf zijn, drukt zich uit in de dagdagelijkse praktijk van het nemen van verantwoordelijkheid over alle aspecten van ons leven en daar maximale liefde en vrede in uit te drukken. Zonder deze praktijk kunnen we het hooguit hebben over een spirituele filosofie, zonder de realisatie daarvan. En dat is het enige waar het in spiritualiteit om draait.

4.
Wat heeft NLP in huis waarmee het spiritualiteit beter, of effectiever kan benaderen en/of stimuleren dan andere benaderingen?

Antwoord Eric Schneider: NLP geeft, en is indien juist ge?nterpreteerd de structuur en de 'how-to' van spirituele ontwikkeling.
NLP als model van 'leren' of beter "leren te leren", helpt bij het leren van grote voorgangers. In die zin was de eerste NLP-er op vlak van NLP en spiritualiteit iemand uit de Nederlanden. In zijn boek: "De navolging van Christus", heeft Thomas a Kempis de eerste spirituele modelling " avant la lettre" , op papier gezet. Ook hij deed dit los van de klassieke ideologie, filosofie, religieuze vooroordelen, mythes en dogma's. Zijn boodschap was: doe zoals de Christus, dan word je er ??n. Elke NLP-er zou hetzelfde zeggen. Leer altijd beter en beter doen alsof, en je wordt het. Met andere woorden, in plaats van te filosoferen en de regeltjes na te leven, leer van het voorbeeld door te worden zoals het voorbeeld, maar dan op vlak van state. Leer zijn zoals hij is of was. In die zin geeft NLP ons de middelen te leren 'how to be', van degenen die het waren of zijn. Omdat NLP dit kan doen, los van enige voorafgaandelijk aan te nemen filosofie , religie of ideologie, kan NLP effectiever spiritualiteit in zijn ontwikkeling stimuleren dan vele andere benaderingen.

5.
NLP werkt met modellen van de werkelijkheid. "The map is not the territory", is een van de belangrijkste vooronderstellingen waar altijd zeer sterk de nadruk opgelegd wordt. Nu is spiritualiteit juist iets dat zich niet zo eenvoudig, of misschien helemaal niet, in een model laat vangen. Spiritualiteit is een existentieel belevings-verschijnsel. Hoe lost NLP deze (schijnbare) tegenstrijdigheden op?

Antwoord Eric Schneider: NLP werkt met modellen van de werkelijkheid, en de "map is not the terrritory" is zo'n model. Het wordt wel eens gemakkelijk vergeten dat de uitspraak "de kaart is niet het gebied", ook een kaart is. Maar, het is een kaart met ongelooflijke voordelen. Het is een klaart die me helpt los te komen van identificatie met de andere kaarten die ik hanteer. Eerst en vooral met mijn eigen 'model of the world' (MOW). Door deze desidentificatie, word ik bewuster van de grenzen van mijn model en word ik bewust van het feit dat die kaart an sich noch goed , noch slecht is. Dit kan soms leiden tot een gevaarlijke stellingname, nl. een "absoluut relativisme", waarbij de relativiteit niet meer gerelativeerd wordt. Alsof alles slechts een kwestie van MOW is. Dit is fout. Het is niet omdat er als zodanig geen goede of slechte kaarten bestaan, dat er vanuit spiritueel standpunt geen betere of minder effectieve kaarten zouden bestaan. Het beste MOW of de beste kaart is die, die het snelst leidt naar spirituele realisatie.

Een niet effectieve kaart leidt je daarvan weg. Spiritualiteit als ervaring is nooit een kaart om te vatten. Elke kaart over spirituele realisatie zal ten aanzien van de ervaring hopeloos te kort schieten. Wanneer dit juist begrepen wordt is het logisch dat we geen kaarten nodig hebben over spiritualiteit als ervaring, maar wel goede kaarten over hoe tot die ervaring te komen. Het is zoals de zen-boeddhist die zegt dat alle leerstelsels en technieken slechts zijn als de vinger die naar de maan wijst. De vinger is het middel, de maan de ervaring. Het juiste model is het middel dat je de maan doet zien en ervaren. Eens daar aangekomen heb je het model niet meer nodig. Maar oh, wee die modellen die je verplichten van met het middel bezig te blijven, waardoor je naar de vinger blijft staren in plaats van de maan te zien. Dus NLP is de juiste vinger die naar de maan wijst. Spiritualiteit als uiteindelijk 'zelf zijn' is een pure ervaring die elk model en de maker ervan overstijgt. Juist begrepen valt er geen tegenstrijdigheid op te lossen, omdat NLP duidelijk onderscheid maakt tussen model en onmiddellijke ervaring. Tussen MOW en Reference Frame. Dus NLP kan op vlak van spiritualiteit een uitstekend model formuleren dat je helpt op een effectieve, effici?nte en elegante manier dichter bij die spirituele ervaring te komen. Het gaat dus om een geheel van adequate instructies, nooit om de ervaring zelf.

6.
Kunt U iets vertellen over uw persoonlijke benadering die U voorstaat in Uw workshops.

Antwoord Eric Schneider: Wat ik zou kunnen zeggen over mijn persoonlijke benadering in mijn opleidingen en workshops volgt voort uit wat ik hogerop gezegd heb. Ik leg minder accent – als uiteindelijk criterium- op kennen en doen, dan wel op zijn. Leren congruent zijn en dat uit te drukken. Het is pas op vlak van zijn, state, dat de echte integratie ontstaat. Dit is natuurlijk het grote verschil tussen NLP als houding en NLP als kennis. Tussen NLP als manier van denken en in de wereld staan of NLP als een geheel van communicatie- en therapietechnieken. Naar analogie zou je kunnen zeggen; er zijn psychologen en mensen die psychologie gestudeerd hebben. Oh wee, wanneer je te maken krijgt met iemand die psychologie gestudeerd heeft, maar geen psycholoog is . Beter is het een psycholoog tegen te komen die geen psychologie gestudeerd heeft. Ideaal is het een psycholoog tegen te komen die psychologie gestudeerd heeft. Op dezelfde manier zijn er veel die NLP gestudeerd hebben……: Waar ik dus voor ga in de opleidingen en workshops is mensen te leren vanuit NLP en als NLP-er 'Walk their talk' te leren zijn in plaats van te weten.

7.
Hoe is de reactie van deelnemers aan Uw workshops? Komen er ook negatieve geluiden aan te pas?

Antwoord Eric Schneider: Bij elke workshop, op welk terrein dan ook, zijn er altijd positieve en negatieve reacties. De vraag is of we dat als criterium kunnen nemen. Positieve reacties zeggen niet noodzakelijk iets over de integratie; negatieve reacties zeggen mogelijk iets over de confrontatie die iemand met zichzelf heeft gekregen. In zo'n geval is de positieve reactie een negatieve feedback op het seminarie en de negatieve reactie een positieve feedback. Want de confrontatie kan aangeven dat de eerste stap naar integratie is gezet. Als trainer laat ik me niet leiden door zogenaamd positieve of negatieve reacties op de workshop, maar alleen door de mate van integratie. Dus de realisatie op vlak van state, uitgedrukt dan in gedrag en denken die ik calibreer bij de deelnemers.