10 onmisbare vaardigheden voor de ambtenaar van de toekomst.

In het boek ’10 Onmisbare vaardigheden voor de ambtenaar van de toekomst’ beschrijven vijf adviseurs en trainers van de Bestuursacademie Nederland de vaardigheden die nodig zijn om in de toekomst volwaardig ambtenaar te kunnen zijn. Zij richten zich daarbij vooral op de decentrale overheden gemeenten, provincies en waterschappen.

Burgers worden mondiger en de gemeente is steeds meer het gezicht van de overheid. Ook krijgen gemeenten meer taken van de rijksoverheid toegewezen. Dit alles vraagt dat ambtenaren hun vaardigheden aanscherpen willen zij ook in de toekomst de gemeente goed kunnen vertegenwoordigen. Een stevige uitdaging lokale overheden zich goed bewust moeten zijn. De vaardigheden worden levendig beschreven en leiden de lezer snel naar de essentie. Je kunt gelijk aan de slag!
De auteurs hebben onderstaande tien vaardigheden uitgekozen. In ieder hoofdstuk wordt een vaardigheid behandeld.

10 Onmisbare vaardigheden voor de ambtenaar van de toekomst,
Auteurs: Lex Bruijn, Maarten van Diggelen, Herrick Jellema, Ellie Potiek & Helga Witjes,
Uitgeverij: Thema, Zaltbommel, 2014,119 pagina’s, ISBN 9789058719546
Klik op: https://www.managementboek.nl/boek/9789058719546/
10-onmisbare-vaardigheden-voor-de-ambtenaar-van-de-toekomst-lex-bruijn?affiliate=1910

  1. Argumenteren
    Er zijn verschillende vormen van argumenteren: enkelvoudig, meervoudig, onderschikkend of nevenschikkend. Het gaat er om dat je steeds het juiste argument gebruikt.
  2. Beïnvloeden
    Sturen in de gewenste richting zonder formele macht. Je kunt dat doen door aansporen of overtuigen, onderzoeken of inspireren.
  3. Netwerken
    Netwerken worden steeds belangrijker naarmate de gemeentelijke overheid meer een gelijkwaardige partij wordt en minder de besluitvormer waar iedereen nar kijkt. Voor een ambtenaar is het belangrijk een goed inzicht te hebben in de drijfveren van partijen.
  4. Onderhandelen
    De kunst van een onderhandelaar is te komen tot een win-winsituatie waarbij zoveel mogelijk bevredigen van wederzijdse behoeften de doelstelling moet zijn.
  5. Onderzoeken
    Vooraf goed onderzoeken of een plan haalbaar is en achteraf de doelmatigheid onderzoeken wordt steeds belangrijker.
  6. Overtuigen
    Doel van overtuigen is mensen tot nieuwe inzichten brengen of ze juist van iets afbrengen. Verschillende strategieën zijn daarbij mogelijk. Het mooiste is als je iemand overtuigd op basis van argumenten, maar er zijn vele wegen die naar Rome leiden, zoals retorische vragen stellen, gebruik maken van angstgevoelens of de persoon aanvallen.
  7. Presenteren
    Een goed verhaal vertellen gericht op degenen aan wie je de presentatie geeft. Bovendien doet de verpakking ook veel.
  8. Proces begeleiden
    De processen worden complexer en met meer partijen. Dit in goede banen leiden wordt alsmaar belangrijker.
  9. Regisseren
    Wisselende coalities en een gelijkwaardiger rol in het krachtenveld maken dat gemeenten niet alles meer kunnen afdwingen. Zij spelen vaker de rol van regisseur. Dat kan bijvoorbeeld door te sturen op uitvoering, visie of door een faciliterende rol te pakken.
  10. Verbinden
    Verbinden is een van de belangrijkste taken. Partijen verbinden, maar ook beleidsonderdelen en de uitvoering van beleid.

Het boek leest vlot en kan op verschillende manieren gebruikt worden. Allereerst weet je na lezen van dit boek wat je als ambtenaar moet kunnen. Jammer is wel dat de auteurs geen onderbouwing geven waarom zij juist deze vaardigheden gekozen hebben. Een inleidend hoofdstuk had het boek beslist sterker gemaakt. Ook kan het boek worden gebruikt om zelf een bepaalde vaardigheid te verkennen en te zien waar je kunt verbeteren. Ieder hoofdstuk leest als een trainingsdag over de betreffende vaardigheid. Tenslotte kan het boek gebruikt worden als basis voor ontwikkeling van cruciale vaardigheden in de organisatie.

Bert van Ravenhorst,
juni 2016