De gemeentelijke sector is volop in beweging. Decentralisaties, digitalisering van de dienstverlening, vorming van regionale samenwerkingsverbanden, burgerparticipatie en bezuinigingen zijn maar enkele van de ontwikkelingen waar de lokale overheid voor staat. Volop dynamiek dus!
Verandering van context vraagt om verandering in HRM beleid. Het boek De dynamische gemeente: met 5D’s naar een moderne arbeidsrelatie doet een serieuze poging de weg te wijzen hoe dit HRM beleid vorm zou kunnen krijgen.
In hun boek geven George Evers en Jeroen Pepers aan hoe HRM kan helpen om de medewerkers de competenties die voor de nieuwe werkelijkheid nodig zijn te ontwikkelen. Zij geven vijf samenhangende hoofdstappen die gemeenten kunnen zetten, de 5D’s: doorlichten, doorbreken, doorselecteren, doorontwikkelen en doorverbinden geven de kern van de nieuwe koers. Het boek is rond deze 5D’s ingedeeld. en maakt daarbij gebruik van goede voorbeelden uit de sector.
Bij doorlichten gaat het om het cyclisch analyseren van de personeelssamenstelling en de personeelsbehoefte van de gemeentelijke organisatie. Van gemeenten wordt wel verwacht dat zij een langetermijnvisie ontwikkelen. Op basis daarvan kan afgeleid worden waar inzet van medewerkers wordt verwacht en welke competenties daarbij horen. Eigenlijk praten we hier over de inzet van een strategische personeelsplanning.
Doorbreken betreft het vloeibaar maken van de organisatie. Dit houdt in dat hiërarchische systemen ondergeschikt gemaakt worden aan de te leveren performance. Concreet gaat het hier om minder management, stimuleren van werken in tijdelijke verbanden, verbouwen van het functiehuis en het lean organiseren van werkprocessen.
Doorselecteren is een continu proces gericht op het selecteren van talenten met als doel steeds de juiste medewerkers op de juiste plaats te krijgen. In de praktijk gaat het er om dat zoveel mogelijk medewerkers worden ingezet voor interne klussen, bijvoorbeeld door een interne klussenmarkt. Selectie voor klussen op basis van kwaliteiten en goede begeleiding horen daarbij.
Doorontwikkelen is het gericht ontwikkelen van medewerkers in relatie tot de gewenste performance.
Hiervoor is het van belang dat medewerkers een beeld ontwikkelen van hun eigen capaciteiten en hun loopbaanperspectief. Loopbaanzelfregie noemen we dat binnen het vakjargon van HRM. Tegelijk is de opdracht aan de werkgever om de capaciteiten van de medewerker in te zetten.
Instrumenten zijn onder andere een mobiliteitsbureau, een individueel loopbaanbudget of een leergang voor medewerkers die al lang in dienst zijn.
Doorverbinden tenslotte betreft het verbinden en samenwerken met andere (overheids)organisaties. Verbinden met andere organisaties remt de verkokering en zorgt voor een nieuwe toestroom van kennis en ideeën. Wat hier ook bij hoort is een ontschotte arbeidsmarkt voor de hele overheid. Belangrijk is wel dat ook het management zichzelf kritisch in de ogen kijkt. De command-and-control stijl is niet meer van deze tijd. Aan medewerkers zal meer autonomie gegeven moeten worden.
Loslaten en vertrouwen geven is wat van het management wordt gevraagd. Daarbij zal het management gericht moeten zijn op zaken als feedback, ontwikkeling van vakmanschap en bijdragen aan organisatiedoelstellingen. Van het management wordt sturing en operationele ondersteuning verwacht die past bij de rol van professionals. Tegelijkertijd wordt van de professional zelfsturing verwacht, waarbij hij of zij in staat is om de kernwaarden van de organisatie te vertalen naar het dagelijks handelen.
Ook teamsturing en behoud van vakmanschap passen hierbij. Het beeld van de medewerker van de toekomst is dat hij of zij proactief is, ondernemend, gericht op samenwerken en kennisdelen en zich niet laat sturen door hiërarchie. De medewerker neemt de regie over zijn eigen kennisontwikkeling en zorgt zo voor duurzame inzetbaarheid.
De kennis van de sector die Jeroen en George hebben maakt dat zij bij uitstek in staat zijn om een boek te schrijven dat aansluit op de goede voorbeelden die er zijn binnen de gemeentelijke overheid. Het is een heel praktisch boek geworden.
Ook handig is dat zij geen volgorde voorschrijven waarin je met de 5D’s aan de slag kunt. Op die manier kun je als HRM professional aansluiten op de situatie binnen je eigen gemeente. Voor iedereen die morgen aan de slag wil met verbetering van het HRM beleid in zijn of haar gemeente is dit boek een must!
Bert van Ravenhorst,
Juli 2015
Meer weten?
Klik op: https://www.managementboek.nl/boek/9789012394239/
de-dynamische-gemeente-george-evers?affiliate=1910
