In mijn leven heb ik zonder te overdrijven een bibliotheek aan boeken weggegeven….op een paar na. Iedereen heeft zo zijn eigen favorieten. In mijn geval zijn dat o.a. de verzamelde werken van dieptepsycholoog Carl Gustav Jung en de zeer uitgebreide historie van Sigmund Freud. Dat laatste boek is geschreven door Peter Gay. Ooit heb ik eens een tweejaarcursus Jungiaanse psychologie gevolgd bij Karen Hamaker-Zondaga en daarbij de fascinatie voor dieptepsychologie behouden.
Dat deed ik weer naast en na het meer dan tien jaar volgen van NLP-opleidingen. NLP staat voor Neuro Linguรฏstisch Programmeren. Het boek ‘Je ongekende vermogens’ van Anthony Robbins, dat ik in de jaren ’80 las, was mijn grote inspiratiebron voor het volgen van die talloze NLP-opleidingen.
Ook de Nederlandse vertaling van ‘Democracy in America’ heb ik nooit weggedaan. Het is een inspiratiebron voor methoden die een bottom-up integere kennisemocratie helpen bevorderen, lees: Open MULTI-Stakeholder BeleidsOntwikkeling (OMSBO).
Tot slot de boeken ‘Voordeliger per dozijn’ (‘Cheaper by the Dozen’) en ‘Het dozijn blijft voordeliger'(‘Bells on their Toes’). Die laatste twee boeken gaan over het reilen en zeilen van Frank Bunker Gilbreth, zijn vrouw Lilian en hun twaalf kinderen.ย Frank was, naastย Frederic Winslow Taylor, dรฉ grote pionier op het terrein van tijd en methodenstudies. Maar ook Lillian kan met recht indrukwekkend worden genoemd. Ze werd in de jaren ’30 van de vorige eeuw, naast het runnen van de familie, de eerste vrouwelijke professor in ‘Scientific Management’. Ze was waarschijnlijk ook de eerste echte arbeid- en organisatiepsycholoog en kan worden beschouwd als degene die de wetenschap van de ergonomie tot een belangrijk thema maakte.
De boeken beschrijven de hilarische avonturen van de familie en hoe daarbinnen met efficiencymethoden werd geรซxperimenteerd en toegepast onder het motto: “Als het in het gezin werkt, werkt het ook in een bedrijf.” Zie voor een anekdote dit korte stukje: Voordeliger per dozijn. – Managementissues
Deze Gilbreth-boeken las ik op 25 jarige leeftijd en zijn de grootste inspiratiebron voor mijn nu lopende tweede promotie-onderzoek geweest. Een andere inspiratiebron voor dat proefschrift zijn ervaren problemen met modelleren, zoals ik die in NLP ben tegengekomen. Modelleren in NLP richt zich op het bewust en overdraagbaar maken van minder bewuste (vaardigheids)kennis, zogenaamde tacit knowledge. Indirect, is er daarmee ook weer een verband met de boeken van Jung en Freud.
Maar in de kern is mijn 2e proefschrift toch in wezen een diepe buiging/eerbetoon aan de beide Gilbreths alsmede van daaruit een fundamentele bijdrage aan ‘leren in de praktijk’ met als ultieme doel effectiever, efficiรซnter en plezieriger werken. Zeg maar een bijdrage aan ‘mentale bedrijfskunde’. Gilbreth is voor mij persoonlijk meer de ‘founding father’ van Scientific Management dan Frederic Winslow Taylor, die in zijn ‘Principles of Scientific Management’ plagiaat pleegde en er met enkele kernvindingen van Gilbreth vandoor ging. Hoe dat zit, lees je via Happiness Minutes: Frederick Winslow Taylor versus Frank Bunker Gilbreth – Managementissues
Max Herold
November, 2023
